Interes prawny w zaskarżeniu orzeczenia w postępowaniu nieprocesowym; gravamen

W każdym przypadku konieczna jest ocena, czy podmiot zainteresowany wynikiem sprawy w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. - jako uczestnik postępowania - wykaże przesłankę pokrzywdzenia interesu prawnego i konieczność uzyskania jego ochrony prawnej. Zasada gravaminis w postępowaniu nieprocesowym doznaje z jednej strony pewnych ograniczeń ze względu na rządzącą tym postępowaniem zasadę oficjalności oraz z reguły niepodzielny charakter postanowień rozstrzygających istotę sprawy, z drugiej strony jednak należy jej przypisać własną specyfikę z uwagi na występujący w tym postępowaniu element interesu publicznego.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego za ugruntowany należy uznać pogląd, że pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen) jest przesłanką dopuszczalności środka zaskarżenia, chyba że interes publiczny wymaga merytorycznego rozpoznania tego środka (v. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r. - zasada prawna, III CZP 88/13 - OSNC 2014, nr 11, poz. 108).

Poszukiwanie i ocena interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia wymaga nie tylko konfrontacji treści żądania strony skarżącej z treścią rozstrzygnięcia, ale także szerszego uwzględnienia przedmiotu danej sprawy, rodzaju praw, jakich ona dotyczy i ich znaczenia dla sfery prawnej skarżącego, a ponadto ustalenia, czy kwestionowane orzeczenie odnosi się w jakimś stopniu do sfery publicznej.

Postanowienie SN z dnia 28 marca 2017 r., II CSK 488/16

Standard: 12976 (pełna treść orzeczenia)

W postępowaniu nieprocesowym zasada gravaminis doznaje pewnych ograniczeń ze względu na rządzącą tym postępowaniem zasadę oficjalności

Uchwała SN z dnia 11 września 2014 r., III CZP 56/14

Standard: 48957 (pełna treść orzeczenia)