Funkcjonariusz publiczny jednostek samorządu terytorialnego - charakterystyka

W świetle obowiązującego prawa radnego obejmują reguły kształtowania i ochrony praw i obowiązków odnoszone do funkcjonariuszy publicznych, na co wskazują przepisy odpowiednich ustaw samorządowych (por. art. 25 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 21 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, art. 23 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa), kodeksu karnego (art. 115 § 13 pkt 2) oraz kodeksu cywilnego (art. 4201 §1-§2).

Funkcjonariuszami publicznymi jednostek samorządu terytorialnego są nie tylko radni, ale i także członkowie zarządów gmin i pracownicy samorządowi, do których stosuje się przepisy o pracownikach samorządowych. Za funkcjonariuszy jednostek samorządu terytorialnego uważa się także osoby działające na zlecenie organów jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków (zob. J. Jagoda, Pojęcie funkcjonariusza samorządowego, Samorząd Terytorialny 1999, nr 1-2, s. 91 i nast.).

Radni, a także członkowie zarządów są funkcjonariuszami publicznymi (samorządowymi) wykonującymi zadania przypisane wspólnotom lokalnym. Relacja wspólnot lokalnych do państwa zdeterminowana jest normatywnie ukształtowaną zasadą subsydiarności. Stąd też ich działań i kompetencji (tak jak i samorządu terytorialnego) nie można stawiać w opozycji do państwa (działań funkcjonariuszy państwowych, np. administracji rządowej). Samorząd terytorialny działa bowiem w strukturach państwa i dla państwa. Nie zmienia tego stanu rzeczy okoliczność, że poszczególne jednostki samorządu terytorialnego posiadają osobowość prawną i niezależną od Skarbu Państwa podmiotowość prawną. Przy założeniu, że samorząd terytorialny jest istotnym elementem ładu publicznego państwie, ustawodawca - w zakresie kształtowania statusu prawnego funkcjonariuszy samorządowych ustawodawca - ma w gruncie rzeczy taką samą możliwość prawotwórczej aktywności jak i w przypadku innych funkcjonariuszy publicznych (np. posłów, senatorów, urzędników administracji rządowej itd.). Uzasadnia to takie uregulowanie wyznaczników ich działalności, które odpowiadać będą stosownym standardom odnoszonym do innych publicznych osób prawnych i organów państwa.

Wyrok TK z dnia 15 kwietnia 2002 r., K 23/01, OTK-A 2002/2/19, Dz.U.2002/60/549

Standard: 83 (pełna treść orzeczenia)