Zakaz wykładni rozszerzającej art 691 k.c.

Precyzując krąg osób, które mogą wstąpić w stosunek najmu, ustawodawca nie pozostawił wątpliwości, jaki był cel zmiany; uprawnionymi nie są już zstępni najemcy, lecz tylko jego dzieci. Do kręgu uprawnionych nie zaliczono też ani wstępnych, ani rodzeństwa najemcy; mogą oni wstąpić w stosunek najmu, tak jak i inne osoby (przykładowo dalsi zstępni), tylko wtedy, gdy najemca był obowiązany w stosunku do nich do świadczeń alimentacyjnych.

Ustawodawca, w celu zwężenia kręgu uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu, zrezygnował z określenia "osoba bliska najemcy", które obejmowało także osoby pozostające z najemcą w faktycznym pożyciu w rozumieniu potocznym; wystarczyło, aby osoba bliska stale zamieszkiwała z najemcą i łączyły ją z nim więzy uczuciowe i gospodarcze.

Uchwała SN z dnia 20 listopada 2009 r., III CZP 99/09

Standard: 12748 (pełna treść orzeczenia)

Prawo wynikające z najmu lokalu mieszkalnego obciąża prawo własności przysługujące właścicielowi nieruchomości, w skład której ów lokal wchodzi. Podstaw dla ograniczeń uprawnień właściciela można więc poszukiwać tylko w postanowieniach umowy, na którą wyraził on zgodę lub w przepisach o charakterze ius cogens, które kosztem praw właściciela, dodatkowo chronią najemcę. Najczęściej ochrona ta podyktowana jest koniecznością zapewnienia praw do mieszkania osobom pozostających z najemcą we wspólnocie rodzinnej, a także trudnościami w zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych uboższych warstw społecznych. Z reguły taka wyjątkowa ochrona przewidziana jest specjalnym ustawodawstwem o ochronie lokatorów. Taki właśnie charakter mają przepisy ustawy z dnia 21.6.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71, poz. 733) i wprowadzony nią do kodeksu cywilnego art. 691 w nowym brzmieniu. Tego rodzaju przepisy, mając na uwadze konstytucyjnie zagwarantowaną ochronę własności muszą być interpretowane ściśle, gdyż ze swej natury są wyjątkiem od gwarantowanej prawem właścicielowi swobody w rozporządzaniu i korzystaniu z należącego do niego lokalu.

Uchwała SN z dnia z 21 maja 2002 roku, III CZP 26/02

Standard: 12743