Pojęcie kontratypu

Pojęcie kontratypów, choć powszechnie istnieje w literaturze polskiego prawa karnego, nie jest rozumiane jednolicie. Nie pretendując, w warunkach tego uzasadnienia, do podjęcia próby ujednolicenia odmiennych stanowisk doktryny, Sąd Najwyższy w swoich rozważaniach nawiązał do poglądu W. Woltera, który pod pojęciem kontratypów rozumiał te okoliczności, które, mimo że czyn wykazuje ustawowe znamiona czynu zabronionego przez ustawę pod groźbą kary, jednak powodują, iż czyn nie jest społecznie szkodliwy, a tym samym bezprawny; są to więc okoliczności legalizujące czyn generalnie uznany za bezprawny. Ponieważ ustawowo określone jako zabronione są różne zawarte w ustawie karnej "typy" przestępstw, więc też te okoliczności wyłączające przestępność czynu nazwano "kontratypami", zważywszy iż cechuje je również pewna "określoność" znamienna także dla typów przestępstw (Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973, s. 163).

Na gruncie prawa karnego wyróżniamy kontratypy, których znamiona zostały określone w ustawach, zaliczając do nich przede wszystkim: obronę konieczną (art. 25 k.k., art. 423 § 1 k.c.), dozwoloną samopomoc (art. 423 § 2 k.c.), stan wyższej konieczności (art. 26 k.k., art. 424 k.c.).

Postanowienie SN z dnia 7 stycznia 2008 r., V KK 158/07

Standard: 12658 (pełna treść orzeczenia)