Zespół interdyscyplinarny i grupa robocza

Zespół interdyscyplinarny i grupa robocza, są elementami systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zespół interdyscyplinarny jest powoływany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a w jego skład wchodzą przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji pozarządowych oraz kuratorzy sądowi. W skład zespołu mogą wchodzić także prokuratorzy i przedstawiciele podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie (art. 9a ust. 2-5 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Zespół integruje i koordynuje działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez diagnozowanie problemu przemocy, podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku czy też inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie (art. 9b ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach (art. 9a ust. 10 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). W skład grup roboczych wchodzą przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia. W ich skład mogą też wchodzić kuratorzy sądowi, a także przedstawiciele innych podmiotów, specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Prace w ramach grup roboczych są prowadzone w zależności od potrzeb zgłaszanych przez zespół interdyscyplinarny lub wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach (art. 9a ust. 11, 12 i 14 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Główne zadania grup roboczych to: opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie; monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy, oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy; dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy, oraz efektów tych działań (art. 9b ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Obowiązkiem zawodowego kuratora sądowego jest współpraca z właściwym samorządem i organizacjami społecznymi, które statutowo zajmują się opieką, wychowaniem, resocjalizacją, leczeniem i świadczeniem pomocy społecznej w środowisku otwartym (art. 11 pkt 3 ustawy o kuratorach sądowych). Współpraca ta obejmuje także działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Przykładem może być sytuacja rodziny, w której dochodzi do przemocy wtedy, gdy jej sprawca znajduje się pod dozorem kuratora lub gdy sąd poddał wykonanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora. Jedną z form współpracy w tym obszarze, do której ustawowo są zobowiązani zawodowi kuratorzy, jest udział w pracach zespołów interdyscyplinarnych (art. 9a ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Kuratorzy zawodowi mogą ponadto wchodzić w skład grup roboczych. Analiza przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie prowadzi do wniosku, że grupa robocza nie jest odrębną od zespołu interdyscyplinarnego jednostką organizacyjną, lecz jest powoływana w ramach danego zespołu. Jej zadania są skoncentrowane na indywidualnym przypadku i pomocy konkretnej rodzinie. Wprawdzie zgodnie z art. 9a ust. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie udział kuratorów w grupie roboczej jest fakultatywny, ale należy przyjąć, że jeśli taka grupa zostanie utworzona, a kurator zostanie powołany w jej skład, to wówczas jego udział w jej pracach ma charakter obowiązkowy.

Wyrok TK z dnia 16 grudnia 2014 r., U 2/14, OTK-A 2014/11/119, Dz.U.2014/1875

Standard: 1673 (pełna treść orzeczenia)

Niewątpliwie rodziny, w których dochodzi do aktów przemocy ze strony jej członków, znajdują się w trudnej sytuacji społecznej, a niekiedy także materialnej, uzasadniającej szczególną pomoc ze strony władz publicznych.

Obowiązek zapewnienia ofierze przemocy bezpieczeństwa we własnym domu wynika także z orzecznictwa trybunału strasburskiego. ETPC w wyroku z 15 września 2009 r. w sprawie E.S. i inni przeciwko Słowacji (sygn. akt 8227/04) stwierdził, że doprowadzenie do sytuacji, w której osoby pokrzywdzone w wyniku przemocy w rodzinie zostały zmuszone do opuszczenia domu i szukania bezpiecznego schronienia gdzie indziej, oznaczało niedopełnienie przez państwo pozytywnych obowiązków w zakresie zapewnienia ochrony ofiarom przemocy i tym samym naruszenie art. 3 Konwencji, gwarantującego ochronę przed nieludzkim oraz poniżającym traktowaniem lub karaniem.

Wyrok TK z dnia 4 listopada 2010 r., K 19/06, OTK-A 2010/9/96, Dz.U.2010/215/1418

Standard: 1674 (pełna treść orzeczenia)