Dojrzałość biologiczna małoletniego; błąd co do wieku pokrzywdzonej; ocena świadomości sprawy przestępstwa
Pedofilia (art. 200 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W wypadku przestępstwa z art. 200 § 1 k.k. ewentualny błąd co do wieku pokrzywdzonego należy rozważać z uwzględnieniem takich okoliczności, jak w szczególności wygląd małoletniego, w tym jego wzrost oraz ubiór w czasie czynu. Relewantnym kryterium jest także stopień rozwoju psychicznego pokrzywdzonego.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 30 września 2021 r., II AKa 10/21
Standard: 76912
Cechy zewnętrzne wyglądu pokrzywdzonej w sposób zasadniczy rzutują na dokonanie ustaleń co do tego, iż w swojej świadomości oskarżony godził się na to, że pokrzywdzona nie ukończyła jednak 15 lat, a zatem można mu przypisać wyczerpanie swoim zachowaniem także strony podmiotowej.
Ustalenie wieku rozwojowego wiąże się z oceną wielu elementów budowy ciała, tj. stopnia rozwoju kości, uzębienia, funkcji organizmu (wiek fizjologiczny) oraz stanu rozwoju cech somatycznych, czyli rozmiarów i proporcji (wiek morfologiczny) i jest zadaniem antropologii, a ścisłej rzecz ujmując, jej działu określanego antropologią ontogenetyczną lub auksologią
To antropologia zajmuje się badaniem zmienności budowy ciała człowieka w czasie i przestrzeni, a do sfery zainteresowań antropologii wchodzą także problemy związane ze zmianami w małych okresach czasu, mierzonych odcinkami pojedynczego człowieka (ontogeneza – J. Charzewski, T. Łaska-Mierzejewska, H. Piechaczek, A. Skibińska, Zarys antropologii, Warszawa 1993 , s. 7).
Ontogeneza określana jest jako rozwój osobniczy człowieka, a pod tym pojęciem rozumie się szereg nieodwracalnych procesów kształtotwórczych i fizjologicznych; te ostatnie warunkują pojawienie się elementów morfologicznych, a właściwy stopień rozwoju morfologicznego jest warunkiem rozwoju funkcji narządu (T. Łaska – Mierzejewska w: J. Charzewski, T. Łaska-Mierzejewska, H. Piechaczek, A. Skibińska, Zarys..., s. 91; T. Łaska-Mierzejewska w: J. Charzewski [red.] Antropologia, Warszawa 1999, s. 103).
Wskazuje się, że elementami pozwalającymi ocenić wiek biologiczny (także w okresie starszego dzieciństwa i okresu młodzieńczego) jest stopień rozwoju zewnętrznych cech płciowych oraz zależność pomiędzy tempem dojrzewania i cechami morfologicznymi dzieci i młodzieży, przy czym okres dojrzewania płciowego charakteryzuje się dużą intensywnością przemian fizjologicznych i morfologicznych (T. Łaska-Mierzejewska w: J. Charzewski [red.] Antropologia…, s. 121, 125). Przemiany te obejmują szereg aspektów opisanych w literaturze fachowej (np. skok pokwitaniowy, tempo wzrastania), przy czym do opisywania tych pojęć użyto szeregu metod badawczych oraz opracowano pomocne przyrządy dla oceny istotnych elementów, które pozwalają ocenić wiek biologiczny (np. siatki centylowe i in. - T. Łaska-Mierzejewska w: J. Charzewski [red.] Antropologia…, s. 125-162).
Wskazuje się również, że w odniesieniu do oceny wieku dzieci widocznych na zdjęciach lub filmach to możliwa jest ocena wieku somatycznego (np. tablice Pirqueta lub siatki centylowe) oraz wieku typowego dla określonego stopnia rozwoju cech płciowych (skala Tannera), przy czym w odniesieniu do rozwoju cech płciowych wskazuje się, iż ustalenie fazy rozwoju daje możliwość określenia wieku chronologicznego typowego dla danego stanu budowy morfologicznej drugorzędnych cech płciowych (J. Bednarek, op. cit., s. 151). Jak zatem można stwierdzić, dla wyprowadzenia wniosków z cech morfologicznych ciała ludzkiego konieczne jest posłużenie się wiadomościami specjalnymi w rozumieniu art. 193 § 1 k.p.k.
Wyrok SN z dnia 8 lipca 2021 r., III KK 109/21
Standard: 76914 (pełna treść orzeczenia)