Błąd co do rzeczywistości oporu pokrzywdzonej (art. 28 § 1 k.k.)

Nie można rozpatrywać w kategorii błędu różnicy w wartościowaniu między ocenami powszechnie akceptowanymi, a indywidualną skalą wartościowania i ocen sprawcy (por. Kodeks karny: Komentarz pod red. O. Górniok, Warszawa 2006, s. 90). Jak wynika z dokonanych przez sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych pokrzywdzona, w sposób niebudzący najmniejszych wątpliwości, wyraziła brak zgody na działanie oskarżonego. Przecież, gdy rozkładał on siedzenie samochodu zaczęła odpychać napastnika, płakać, prosić go, aby zostawił ją. Takie zachowanie pokrzywdzonej musiało dotrzeć do świadomości oskarżonego, człowieka wykształconego, oficera Wojska Polskiego. I jeżeli już, jak twierdzi biegła psycholog, zachowanie pokrzywdzonej, wynikające z jednej strony z jej niedojrzałości emocjonalnej, z drugiej zaś strachu przed oskarżonym, mogło być odebrane przez niego jako "zaproszenie", to zdecydowanie w momencie kiedy M. P. zaczęła płakać, prosić sprawcę, aby przestał i odpychać go, musiał on mieć świadomość, że działa wbrew jej woli, a tym samym realizuje, w tym przypadku, znamiona przestępstwa określonego w art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 197 § 1 k.k.

Pokrzywdzona, postępując w opisany wyżej sposób uzewnętrzniła opór wobec działań oskarżonego. Forma tego oporu była ewidentnym przejawem braku zgody tej młodej kobiety na odbycie stosunku płciowego ze sprawcą, a mimo to, przełamując ten opór przy użyciu siły fizycznej, oskarżony usiłował doprowadzić ją do obcowania płciowego. Nie można przecież wymagać od ofiary wyczerpania wszystkich hipotetycznych możliwości obrony przed napastnikiem.

Forma i intensywność oporu musi być oceniana przez organy procesowe w zależności od konkretnej sytuacji i okoliczności sprawy. Wystarczy, aby osoba pokrzywdzona uzewnętrzniła swoim działaniem brak zgody na odbycie stosunku płciowego, stawiła rzeczywisty opór sprawcy, a ten przełamał go.

Wyrok SN z dnia 14 czerwca 2006 r., WA 19/06

Standard: 12311 (pełna treść orzeczenia)