Strona przedmiotowa przestępstwa z art. 235 k.k.
Tworzenie fałszywych dowodów w celu skierowania przeciwko określonej osobie ścigania (art. 235 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Dla odpowiedzialności karnej nie jest jednak wystarczające samo stworzenie fałszywych dowodów, ale konieczne jest podjęcie takich zachowań, które w efekcie doprowadzą do skierowania ścigania przeciwko innej osobie. Wymaga to ustalenia, jaki wpływ miały stworzone przez sprawcę fałszywe dowody (czy inne podstępne zabiegi) na decyzję o skierowaniu ścigania.
Nawet wówczas, gdy ostatecznie wszczęte na skutek manipulacji sprawcy postępowanie doprowadzi do skazania (ukarania) konkretnej osoby, nie usprawiedliwi to tworzenia fałszywych dowodów lub podstępnych zabiegów. Tworzenie fałszywych dowodów może polegać na złożeniu fałszywych zeznań, ale obejmuje także inne zachowania (fałszowanie dokumentów, pozorowanie śladów). Obiektywnie działanie sprawcy (tworzenie fałszywych dowodów) kieruje ściganie przeciwko innej osobie.
Użyty w art. 235 k.k. czasownik "kierować" podkreśla wpływ, jaki tworzenie fałszywych dowodów ma na wszczęcie i prowadzenie ścigania przeciwko innej osobie. Czasownik ten nie jest natomiast użyty w znaczeniu zachowania kontroli nad przebiegiem zdarzeń, tak jak to jest w przypadku określenia np. sprawstwa kierowniczego [por. W Wróbel, A. Wojtaszczyk, W Zontek (w:) System Prawa Karnego, Tom 8. Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, red. L. Gardocki, Warszawa 2013, s. 635-638].
Nakłanianie określonej osoby do podania nieprawdziwych danych, przedstawienia niezgodnych z rzeczywistością faktów, w tym w ramach złożonych przez nią oświadczeń i depozycji procesowych (wyjaśnień, czy zeznań) i tworzenie w ten sposób fałszywych dowodów po to, by skierować przeciwko innej osobie ściganie o przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe, wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne, może wypełniać znamiona czynu zabronionego określonego w art. 235 k.k. Chodzi w tym wypadku o podjęcie takich działań, które w wyniku nakłaniania i przyzwolenia na to, doprowadzą (tryb dokonany), we wspomniany sposób, do wygenerowania fałszywego dowodu (dowodów) i w konsekwencji skierowania ścigania przeciwko określonej osobie (por. postanowienie SN z dnia 13 lipca 2006 r., II KO 10/06).
Wyrok SN z dnia 5 października 2016 r., III KK 136/16
Standard: 12280 (pełna treść orzeczenia)
Rodzajem "podstępnych zabiegów" jest tworzenie "fałszywych dowodów". Chodzi tu o czynności zmierzające do uzyskania (wytworzenia) obiektywnie i subiektywnie nieprawdziwych środków dowodowych. Z uwagi na to, że językowo przepis art. 235 k.k. nie różnicuje pojęcia dowodu, jego zakresem są objęte także dowody pośrednie, a nawet poszlaki (Komentarz do k.k. - Razowski - teza 7 do art. 235).
Tworzeniem fałszywych dowodów w rozumieniu art. 235 k.k. jest też przyzwalanie, a tym bardzie nakłanianie kogoś do składania nieprawdziwych zeznań, jak też przyzwolenie mu, by do dokumentacji wykroczenia podał nieprawdę podpisując dokument, w którym podaje się za sprawcę wykroczenia, którym nie jest. Dokument ten nie jest dowodem w ścisłym znaczeniu, lecz poszlaką prowadzącą do wniosku o winie osoby, która się podpisała. Potwierdzeniem słuszności tego wniosku jest teza postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2006 r. w sprawie II KO 10/06, zgodnie z którą nakłanianie do złożenia nieprawdziwych wyjaśnień i tworzenie w ten sposób fałszywych dowodów obciążających po to, by skierować przeciwko określonej osobie ściganie o przestępstwo, musi być postrzegane jako popełnienie czynu zabronionego z art. 235 k.k.
Idąc powyższym tropem Sąd stwierdził, że oskarżeni swoim zachowaniem wypełnili znamiona czynu z art. 235 k.k., gdyż przyzwalali albo nakłaniali osoby do potwierdzenia w dokumentacji wykroczenia nieprawdy poprzez podpisanie dokumentu, w którym osoba taka potwierdzała, że jest sprawcę wykroczenia, którym nie była. Tym sposobem oskarżeni kierowali przeciwko określonym osobom ściganie o wykroczenia odstępując przy tym od ścigania osób, które były faktycznymi ich sprawcami.
Wyrok SR w Białymstoku z dnia 5 listopada 2014 r., XV K 881/12
Standard: 12279 (pełna treść orzeczenia)