Wierzyciel małżonka jako uczestnik postępowania o podział majątku

W wyniku skutecznego zajęcia uprawnienia dłużnika do żądania podziału majątku wspólnego uczestników obecnego postępowania wierzyciel na podstawie art. 887 § 1 k.p.c. w zw. z art. 902 k.p.c. i 912 § 1 k.p.c. stał się legitymowany czynnie do żądania podziału majątku małżonków.

Postanowienie z dnia 14 lipca 2017 r., II CSK 718/16

Standard: 47122 (pełna treść orzeczenia)

Ustanie wspólności majątkowej dłużnika i jego małżonka na skutek orzeczenia sądu oraz dokonany orzeczeniem sądu podział majątku, który był objęty tą wspólnością, wyłącza możliwość zaspokojenia się wierzyciela z przedmiotu, który – gdyby nie te zdarzenia – mógł służyć jego zaspokojeniu. W interesie wierzyciela jest, żeby przedmiot ten został w wyniku podziału majątku wspólnego przyznany dłużnikowi. Wierzyciel może do tego doprowadzić, jeżeli weźmie udział w postępowaniu, którego wynikiem jest podział majątku wspólnego, jednak jest to możliwe tylko wówczas, gdy toczy się postępowanie nieprocesowe o podział majątku wspólnego (art. 566 i 567 k.p.c.). Jeżeli postępowanie takie nie toczy się, wierzyciel może zająć prawo dłużnika do żądania podziału majątku wspólnego (912 k.p.c.) i wystąpić na tej podstawie o podział majątku wspólnego. Wierzyciel jest jednak pozbawiony możliwości wpływu na sposób podziału majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka, gdy podział majątku wspólnego zostaje orzeczony już w sprawie, której wynik powoduje ustanie małżeńskiej wspólności majątkowej, np. w sprawie o rozwód lub separację. W każdym razie wierzyciel może poszukiwać zaspokojenia z przedmiotów, które w wyniku podziału majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka otrzymał dłużnik, z sumy pieniężnej otrzymanej przez dłużnika od jego małżonka tytułem spłaty lub dopłaty lub z wierzytelności, która z tytułu spłaty lub dopłaty przysługuje dłużnikowi od jego małżonka.

Uchwała SN z dnia 5 lutego 2010 r., III CZP 132/09

Standard: 70362 (pełna treść orzeczenia)

W uchwale z dnia 12 kwietnia 1995 r. III CZP 34/95 (OSNC 1995, z. 7-8, poz. 109) Sąd Najwyższy wypowiedział pogląd, iż wierzyciel jednego z małżonków może być uczestnikiem postępowania w sprawie o podział ich majątku wspólnego.

Z istoty postępowania nieprocesowego wynika, że nie mają odpowiedniego zastosowania w tym postępowaniu przepisy o interwencji głównej i ubocznej, o współuczestnictwie w procesie oraz o dopozwaniu i przypozwaniu, a to z uwagi na treść art. 510 k.p.c., mającego charakter przepisu szczególnego w stosunku do uregulowań zamieszczonych w księdze pierwszej kodeksu postępowania cywilnego (vide art. 13 § 2 k.p.c.). Wierzyciel małżonków może zatem realizować swój interes prawny poprzez uczestnictwo w sprawie o podział ich dorobku.

Uchwała SN z dnia 27 czerwca 1996 r., III CZP 70/96

Standard: 12218 (pełna treść orzeczenia)