Prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (art. 33 pkt 5 k.r.o.)

Art. 33 pkt 5 k.r.o. nie można odnosić do wszystkich praw niezbywalnych. Nie są objęte jego hipotezą te prawa niezbywalne, które ze swej natury mogą być prawem wspólnym obojga małżonków (np. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu).

Za prawa niezbywalne w rozumieniu tego przepisu, należy uznać tylko te prawa, które są ściśle związane z osobą uprawnionego małżonka i nie wchodzą w skład spadku po nim (np. użytkowanie, służebność osobista, prawo do alimentacji). Wszystkie inne prawa, też niezbywalne, ale niegasnące wraz ze śmiercią uprawnionego, mogą wchodzić w skład majątku wspólnego.

Postanowienie SN z dnia 21 czerwca 2013 r., I CSK 597/12

Standard: 65739 (pełna treść orzeczenia)

Prawa spółkowe korporacyjne przynależą do majątku odrębnego małżonka wspólnika na podstawie art. 33 pkt 6 k.r.o. jako prawa niezbywalne. Jak podnosi się w doktrynie, ze względu na art. 33 pkt 6 k.r.o., prawa niezbywalne można podzielić na dwie grupy. Do jednej należą prawa ściśle związane z osobą uprawnionego (np. prawo użytkowania, służebność osobista, prawo do alimentacji), niewchodzące w skład spadku i zawsze przynależne do majątku odrębnego, do drugiej zaś prawa, które nie gasną ze śmiercią uprawnionego (np. prawo odkupu, prawo pierwokupu) i mogą być zarówno składnikiem majątku wspólnego jak i odrębnego. Prawa o charakterze organizacyjno-majątkowym są ściśle związane z osobą uprawnionego, o czym świadczy chociażby zakaz rozdzielania tych uprawnień od praw czysto majątkowych. Uprawnienia korporacyjne nie wchodzą w skład spadku; nie do przyjęcia jest, by z uprawnień tych mogła korzystać osoba, która nie jest stroną umowy spółki. Przytoczone względy sytuują te prawa w pierwszej grupie praw niezbywalnych.

Uchwała SN z dnia 15 września 2004 r., III CZP 46/04

Standard: 12209 (pełna treść orzeczenia)