Ustalenie wartości spółdzielczego lokatorskiego prawo do lokalu w sprawie o podział majątku wspólnego

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji; może należeć do jednej osoby albo do małżonków. Nie jest jednak tak, żeby prawo to nie miało żadnej wartości majątkowej. Wartość tę należy oznaczyć na podstawie danych o wysokości kwoty, jaka podlegałaby wypłaceniu członkowi spółdzielni w związku z ustaniem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu albo podlegałaby zaliczeniu na poczet wkładu budowlanego, gdyby członek spółdzielni uprawniony do prawa lokatorskiego zmierzał do jego przekształcenia w prawo własnościowe.

W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, stosownie do art. 11 ust. 2 u.s.m., nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia tego lokalu, spółdzielnia ogłosiłaby przetarg na ustanowienie odrębnej własności lokalu, za kwotę odpowiadającą jego wartości rynkowej, i - według art. 10 ust. 2[1] i 2[2] u.s.m. - wypłaciłaby osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Podlegająca wypłaceniu osobie uprawnionej wartość rynkowa spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie może być wyższa od kwoty, którą spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu, po potrąceniu z wartości rynkowej lokalu przypadającej na dany lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 u.s.m., w tym w szczególności niewniesionego wkładu mieszkaniowego oraz - jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków - również nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat i kosztów określenia wartości rynkowej lokalu.

Majątkowy charakter spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu czyni je prawem zdatnym do podzielenia między współuprawnionymi do niego.

Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2020 r., I CSK 734/18

Standard: 44965 (pełna treść orzeczenia)

Obecnie wartość spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jako przedmiotu wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków określa się na podstawie art. 11 ust. 2 [1] i 2 [2] u.s.m., przy czym nie ma w zasadzie możliwości przekształcenia prawa lokatorskiego w prawo własnościowe (z wyjątkiem określonym w art. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 223, poz. 1779).

Zgodnie z art. 11 ust. 2 [1] u.s.m., w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu, z potrąceniami wskazanymi w art. 11 ust. 2 [2] u.s.m. Jednakże inaczej określa się wartość spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu wybudowanego z udziałem środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego (uchwała SN z dnia 17 listopada 2009 r., III CZP 81/09)

Postanowienie SN z dnia 12 stycznia 2012 r., IV CSK 197/11

Standard: 12126 (pełna treść orzeczenia)