Przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków

Nagroda wypłacona sportowcowi w ramach tzw. umowy sponsorskiej za zdobycie medalu olimpijskiego stanowi jego majątek osobisty.

Tak wyjątkowe i wybitne osiągnięcie, jakim jest złoty medal olimpijski zdobyty przez sportowca, jest wynikiem jego ponadprzeciętnego talentu i nadzwyczajnych wysiłków treningowych. Tym samym gratyfikacje otrzymane z tego tytułu w postaci nagród pieniężnych i rzeczowych należy zakwalifikować, zgodnie z art. 33 pkt 8 k.r.o. do jego majątku osobistego jako "nagrody za osobiste osiągnięcia".

Zgodnie z art. 33 pkt 8 k.r.o. do majątku osobistego należą przedmioty majątkowe z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków. Analizując znaczenie użytego w tym przepisie określenia "osobiste osiągnięcia", obie strony powołały postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 r., III CRN 3/75, zgodnie z którym nagrodami za osobiste osiągnięcia są nagrody naukowe, artystyczne, literackie i techniczne oraz nagrody uzyskane na konkursach. Nie są natomiast nagrodami w tym sensie świadczenia pieniężne w postaci specjalnego dodatkowego wynagrodzenia, takie jak tzw. trzynasta pensja, należności za sporządzenie bilansu, wynagrodzenie za dodatkowa pracę i innego rodzaju premie, jakie może otrzymać pracownik, np. za oszczędność paliwa, materiału, produkcję bez braków, czyli pracownicze nagrody specjalne.

Na podkreślenie zasługuje jednak stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu, że nagroda za osobiste osiągnięcia "musi być związana ze szczególnym wysiłkiem twórczym lub uzdolnieniem". Idąc tym tokiem rozumowania, w glosie do tego orzeczenia trafnie zaliczono do majątku odrębnego także nagrody za szczególne osiągnięcia sportowe, co spotkało się z akceptacją komentatorów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Nie powinno ulegać wątpliwości, że wyjątkowe i wybitne osiągnięcie, jakim jest złoty medal olimpijski zdobyty przez sportowca, jest wynikiem jego ponadprzeciętnego talentu i nadzwyczajnych wysiłków treningowych. Tym samym gratyfikacje otrzymane z tego tytułu w postaci nagród pieniężnych i rzeczowych należy zakwalifikować, zgodnie z art. 31 pkt 8 k.r.o., do jego majątku osobistego jako "nagrody za osobiste osiągnięcia".

Nagrody przewidzianej w umowie sponsorskiej nie można potraktować w kategoriach zwykłej premii, czy "specjalnego dodatkowego wynagrodzenia", gdyż dotyczyła wyczynu wyjątkowego, zdobycia najwyższego lauru sportowca, stanowiącego bez wątpienia przede wszystkim jego osobiste osiągnięcie. Wypłacone z tego tytułu powodowi nagrody stanowiły więc jego majątek odrębny (osobisty), a zatem - na zasadzie surogacji przewidzianej w art. 33 pkt 10 k.r.o. - nabyte z tych środków finansowych certyfikaty depozytowe weszły również do tego majątku.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 marca 2012 r., II CSK 363/11, o zaliczeniu poszczególnych przedmiotów majątkowych do majątku wspólnego lub majątku osobistego (odrębnego) małżonków nie decydują złożone przez nich oświadczenia, że nabywany przedmiot wchodzi w skład określonej masy majątkowej, gdyż samo takie oświadczenie - w razie pozostawania małżonków w ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej - nie może stanowczo wyłączać skutków wynikających z przepisów art. 31-34 k.r.o. Tak więc, wbrew stanowisku Sądu Apelacyjnego, zawarte w porozumieniu stron z dnia 28 lutego 2009 r. oświadczenie, że certyfikaty depozytowe wchodzą do ich majątku wspólnego nie wywołało skutku materialnoprawnego. Osiągnięcie takiego skutku byłoby możliwe, gdyby powód złożył oświadczenie o rozporządzeniu określonym składnikiem swojego majątku odrębnego (osobistego) w postaci przeniesienia go na rzecz majątku wspólnego.

Wyrok SN z dnia 23 maja 2013 r., I CSK 515/12

Standard: 12112 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy