Zastrzeżenie umowne zakazujące przelewu bez zgody dłużnika

Przelew wierzytelności, co do której obowiązuje umowne zastrzeżenie wyłączające możliwość jej cedowania bez zgody dłużnika nie jest nieważny, ponieważ nie jest to ustawowy zakaz cesji lecz zakaz umowny, a z art. 509 § 1 k.c. wynika tylko dopuszczalność wprowadzenia takiego zastrzeżenia i to wymagająca umowy stron.

Zastrzeżenie może zostać odwołane, a ponadto - skoro z treści art. 509 § 1 k.c. wynika, że w przepisie tym chodzi o przelew bez zgody dłużnika, to znaczy - i taka wykładnia skutków tego zastrzeżenia dominuje w piśmiennictwie i orzecznictwie - że wyrażenie zgody przez dłużnika usuwa przyczynę wadliwości podjętej czynności. Czynności, których prawidłowość wymaga udzielenia zgody przez osobę trzecią (w tym wypadku dłużnika) nie są w rozumieniu art. 63 k.c. czynnościami nieważnymi lecz czynnościami nieskutecznymi. Stają się nieważne dopiero wtedy, kiedy podmiot, od którego zgody zależy skuteczność umowy, definitywnie odmówi jej udzielenia.

Wyrok SN z dnia 24 października 2018 r., II CSK 622/17

Standard: 72317 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 514 k.c. mający na względzie ochronę nabywcy wierzytelności, przewiduje bezskuteczność wobec niego zastrzeżenia umownego o wyłączeniu lub ograniczeniu przelewu wierzytelności w sytuacji, gdy wierzytelność jest stwierdzona pismem, a pismo nie zawiera wzmianki o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca w chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział.

Zastrzeżenie o wyłączeniu lub ograniczeniu dopuszczalności przelewu aby było skuteczne wobec cesjonariusza musi znajdować się w samym dokumencie kontraktu lub w załączniku stanowiącym jego integralną część, a jeżeli nie jest tam umieszczone, ale istnieje, cesjonariusz musi w chwili przelewu o nim wiedzieć.

Wyrok SN z dnia 11 stycznia 2017 r., IV CSK 116/16

Standard: 11930 (pełna treść orzeczenia)