Zwolnienie od zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela

W wypowiedzi ustawodawcy w art. 533 k.c. dostrzega się przy tym odwołanie do konstrukcji facultas alternativa, w ramach której uprawnieniem osoby trzeciej jest zwolnienie się od obowiązku zniesienia egzekucji przez zaspokojenie wierzyciela. W tym układzie usunięcie się osoby trzeciej spod dolegliwości, jakie niesie za sobą poddawanie się czynnościom procesowym organów państwa zainicjowanym przez wierzyciela miałoby zależeć od tego, czy spełni na jego rzecz świadczenie, którego nie spełnił dłużnik pierwotny. Zwykle uchodzi uwadze okoliczność, że ustawodawca w art. 532 k.c. zestawił zaspokojenie wierzyciela, jako świadczenie mające zwalniać osobę trzecią od konieczności poddania się egzekucji niezaspokojonego długu, ze wskazaniem wystraczającego do tego majątku dłużnika.

We wskazaniu majątku dłużnika wystarczającego do zaspokojenia wierzyciela nie można widzieć świadczenia, którego spełnienie zwalniałoby osobę trzecią od odpowiedzialności wobec wierzyciela sprowadzającej się do poddania się egzekucji niezaspokojonego długu, lecz raczej przesłankę uwzględnienia powództwa zgłoszonego na podstawie art. 527 k.c. Taką przesłanką, a nie świadczeniem wybieranym w ramach upoważnienia przemiennego, może być niezaspokojenie wierzyciela przez osobę trzecią tym świadczeniem, które na rzecz wierzyciela nie może być spełnione przez dłużnika z uwagi na czynność fraudacyjną z osobą trzecią.

Postanowienie SN z dnia 16 maja 2019 r., III CZP 2/19

Standard: 55565 (pełna treść orzeczenia)

Wskazanie przez osobę trzecią mienia dłużnika jest skuteczne tylko wtedy, gdy wartość tego mienia odpowiada wierzytelności powoda chronionej za pomocą skargi pauliańskiej, a nie wartości korzyści majątkowej uzyskanej przez osobę trzecią (por. wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2012 r. III CSK 214/11).

Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2018 r., IV CSK 226/17

Standard: 22587 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy