Konsekwencje działań sprzecznych zakazem orzeczonym na podstawie art. 373 p.u.

Problem konsekwencji prawnych podjęcia działań sprzecznych zakazem orzeczonym na podstawie art. 373 u.p.u.n. nie był podejmowany w orzecznictwie. W piśmiennictwie pojawiły się wypowiedzi odrzucające możliwość uznania za nieważne czynności prawnych naruszających orzeczony zakaz; ich podstawę stanowi stwierdzenie, że czynności te nie są sprzeczne z ustawą, lecz z orzeczeniem sądu i z tego względu mogą podlegać ocenie w płaszczyźnie prawa karnego (art. 244 k.k.)

Zaprezentowany został również pogląd odmienny, wskazujący na zasadność objęcia wskazanej wadliwości czynności prawnej sankcją nieważności przewidzianą w art. 58 k.c. U podstaw tego zapatrywania legło założenie, że z istoty zakazu orzeczonego na podstawie art. 373 u.p.u.n. wynika, że podejmowanie czynności sprzecznej z tym zakazem, a więc podejmowanie działalności gospodarczej, czy też powołanie osoby pozbawionej tych praw na stanowisko członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu, jest czynnością sprzeczną z prawem w rozumieniu art. 58 k.c. Stanowisko to - w ocenie składu orzekającego - należy uznać za bardziej przekonywające.

Uznaniu, że konsekwencją zawarcia umowy z naruszeniem zakazu orzeczonego na podstawie art. 373 u.p.u.n. może być jej nieważność, nie sprzeciwia się wzgląd na ochronę kontrahenta działającego w dobrej wierze, a to z uwagi na przewidziane w art. 15, 16 i 17 u.k.r.s. domniemanie prawdziwości wpisów do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych oraz ich powszechnej znajomości.

Postanowienie SN z dnia 17 stycznia 2017 r., IV CSK 434/16

Standard: 11774 (pełna treść orzeczenia)