Jednoczesne dokonanie uchybionej czynności jako wymaganie formalne wniosku

Zgodnie z art. 169 § 3 k.p.c., równocześnie z wnioskiem o przywrócenie terminu do dokonania uchybionej czynności procesowej strona powinna dokonać tej czynności. Wymaganie to stanowi wymaganie formalne wniosku o przywrócenie terminu, a nie warunek dopuszczalności wniosku, w związku z czym jego niespełnienie nie prowadzi do odrzucenia wniosku na podstawie art. 171 k.p.c. jako niedopuszczalnego, lecz wymaga wszczęcia procedury usunięcia braków formalnych pism procesowych przewidzianej w art. 130 k.p.c.; w razie nieusunięcia tego braku następuje zwrot wniosku o przywrócenie terminu (por. orzeczenia SN z dnia 8 maja 1935 r., C.I. 2395/34 i z dnia 11 czerwca 1935 r., C.III. 1146/34 oraz w postanowienia SN z dnia 13 kwietnia 1965 r., II PZ 23/65, i z dnia 20 września 2002 r., III RN 140/01).

W doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd, że przez dokonanie uchybionej czynności procesowej równocześnie z wnioskiem o przywrócenie terminu należy rozumieć nie tylko wniesienie samego pisma procesowego zawierającego tę czynność, lecz także dopełnienie wszystkich warunków formalnych, od których zależy jego skuteczność. Stanowisko to jest konsekwencją przyjęcia przeważającego poglądu, że opłacenie pisma procesowego (np. sprzeciwu od wyroku zaocznego) nie jest odrębną czynnością procesową, lecz stanowi jej element.

Z punktu widzenia interesów stron i ekonomii procesowej korzystniejsze jest przeprowadzenie merytorycznego rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu, wymagającego często skomplikowanego postępowania dowodowego i jego analizy, dopiero wtedy, gdy usunięto wszystkie braki uchybionej czynności, tak aby bezpośrednio po przywróceniu terminu sąd mógł, zgodnie z art. 172 zdanie ostatnie k.p.c., przystąpić do rozpoznania sprawy. Byłoby to niemożliwe, gdyby rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu następowało przed usunięciem braków formalnych i fiskalnych uchybionego środka odwoławczego, a często rozpoznanie wniosku i przywrócenie terminu mogłoby okazać się bezskuteczne, gdyby braki te, po przywróceniu terminu, nie zostały usunięte.

Nieuiszczenie opłaty sądowej od sprzeciwu od wyroku zaocznego załączonego do wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu stanowi brak formalny tego wniosku.

Uchwała SN z dnia 28 kwietnia 2010 r., III CZP 19/10

Standard: 19618 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Na tle określonego w art. 169 § 3 k.p.c. wymogu równoczesnego dokonania – wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu – czynności procesowej należy przyjąć, że ocena ustania przyczyny uchybienia terminowi powinna pozostawać w ścisłym związku z ustaleniem realnej możliwości dopełnienia określonej czynności procesowej. Dopóki możliwość ta nie ma rzeczywistego charakteru, dopóty nie można mówić o ustaniu przeszkody uniemożliwiającej dokonanie czynności procesowej, a więc o ustaniu przyczyny uchybienia terminowi. 

Uchwała SN z dnia 17 lutego 2009 r., III CZP 117/08

Standard: 54140 (pełna treść orzeczenia)