Powództwo o ustalenie - charakterystyka
Powództwo o ustalenie (art. 189 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W świetle art. 189 k.p.c. żądanie powództwa o ustalenie może być nakierowane tylko na to, aby sąd wyrokiem dokonał wiążącego strony procesu pozytywnego albo negatywnego ustalenia, a przedmiotem takiego ustalenia może być wyłącznie stosunek prawny lub prawo. Oznacza to nie tylko narzucenie przez ustawodawcę sposobu określenia żądania powództwa o ustalenie, lecz także wyznaczenie jedynej dopuszczalnej treści tego żądania. Odpowiada to założeniom leżącym u podstaw powództwa o ustalenie. Zmierza ono do udzielenia ochrony prawnej w drodze wiążącego dla stron procesu ustalenia przez sąd istnienia albo nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, a przez to do uchylenia istniejącej między nimi niepewności co do sytuacji prawnej w tym zakresie.
Wyrok SN z dnia 11 stycznia 2024 r., II CSKP 836/23
Standard: 80802 (pełna treść orzeczenia)
Istnienie interesu prawnego stanowi pierwszą i podstawową przesłankę skargi do sądu (wyrok z dnia 23 listopada 2017 r., Bionorica i Diapharm/Komisja, C-596/15 P i C-597/15). Służąc uniknięciu w szczególności przeciążenia sądów powództwami, które faktycznie zmierzałyby do uzyskania konsultacji prawnych, wymóg istnienia interesu prawnego służy ogólnemu interesowi polegającemu na zapewnieniu prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości i może przeważać nad interesami jednostek (zob. analogicznie wyrok z dnia 31 maja 2018 r., Sziber, C-483/16). W konsekwencji należy uznać, że taki wymóg jest co do zasady zgodny z prawem.
Jedynie w przypadku, gdyby przepisy proceduralne były tak złożone i wiązały się z tak ciężkimi wymogami, że wykraczałyby poza to, co jest konieczne do osiągnięcia ich celu, naruszałyby one w sposób nieproporcjonalny prawo konsumenta do skutecznej ochrony sądowej (zob. podobnie wyrok z dnia 31 maja 2018 r., Sziber, C-483/16 i w konsekwencji byłyby sprzeczne z zasadą skuteczności, ponieważ czyniłyby nadmiernie utrudnionym wykonywanie praw przyznanych konsumentom przez dyrektywę 93/13).
Wyrok TSUE z dnia 23 listopada 2023 r., C-321/22
Standard: 82302 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 73719
Standard: 65251
Standard: 81909
Standard: 69076
Standard: 58684
Standard: 28072
Standard: 10915
Standard: 47958
Standard: 27599
Standard: 21393
Standard: 33113
Standard: 28153
Standard: 47258
Standard: 53173
Standard: 53074
Standard: 74533
Standard: 59168
Standard: 57738
Standard: 62829
Standard: 64471
Standard: 67631
Standard: 35060