Przypozwanie (art. 84 k.p.c.)

Przypozwanie jest instytucją chroniąca interesy strony dotkniętej niekorzystnym wyrokiem – a nie interwenienta ubocznego, którego udział w procesie uzasadnia interes prawny w tym, by sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron toczącego się procesu.

Wyrok SA w Krakowie z dnia 26 lutego 2019 r., I AGa 12/18

Standard: 50131 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 84 § 1 kpc strona, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem osoby trzeciej, albo przeciwko której osoba trzecia mogłaby wystąpić z roszczeniem, może zawiadomić taką osobę o toczącym się procesie i wezwać ją do wzięcia w nim udziału.

Na podstawie art. 76 kpc osoba zawiadomiona o toczącym się procesie, która ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji przystąpić do tej strony w charakterze interwenienta ubocznego. Jako interwenient uboczny jest uprawniona do dokonywania wszelkich czynności procesowych dopuszczalnych według stanu sprawy, co wynika z art. 79 kpc. Nie mogą one jednak pozostawać w sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której osoba ta przystąpiła.

Zgodnie z art. 82 kpc, podmiot który występował w sprawie jako interwenient uboczny nie może w stosunku do strony, do której przystąpił, podnieść zarzutu, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że strona ta prowadziła proces wadliwie, chyba że stan sprawy w chwili przystąpienia interwenienta uniemożliwił mu korzystanie ze środków obrony albo, że strona umyślnie lub przez niedbalstwo nie skorzystała ze środków, które nie były interwenientowi znane.

W wyroku z dnia 14 czerwca 2013 r., w sprawie V CSK 381/12 Sąd Najwyższy wskazał, że interwencja uboczna i przypozwanie są instytucjami procesowymi, w których występuje pierwiastek publiczny, z którego wynika niedopuszczalność podniesienia zarzutu określonego w art. 82 w zw. z art. 85 kpc.

Przypozwanie osoby, wobec której stronie w razie niekorzystnego dla niej wyniku procesu przysługiwałoby roszczenie, ma ten skutek, że przypozwany nie może podnieść w stosunku do tej strony zarzutu w późniejszym procesie, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że proces był prowadzony wadliwie. Prawo procesowe może, jak w tym wypadku, ograniczać uprawnienie materialne.

W razie więc spełnienia hipotezy art. 85 kpc odpowiedzialność za wadliwe rozstrzygnięcie obciąża także przypozwanego. Niezgłoszenie przez przypozwanego interwencji ubocznej, kształtuje w zakresie regulacji dotyczącej tego zarzutu sytuację procesową i materialną jego oraz strony w przyszłym postępowaniu, w którym podmioty te występują już w przeciwstawnych rolach procesowych. W tym postępowaniu wyłącza możliwość - niezależnie od woli stron wyrażonej w umowie lub w czynności procesowej dyspozytywnej - rozpatrywania zarzutów odnoszących się do przebiegu i wyniku poprzedniego procesu.

Zgadzając się z powyższą tezą stwierdzić należy, że tym bardziej odnosi się ona do przypozwanego, który przystąpił do procesu w charakterze interwenienta ubocznego, był powiadamiany o toczącym się postępowaniu, ale nie podejmował żadnych czynności procesowych, które mógł podjąć w celu obrony swoich praw. Osoba ta zgodnie z art. 82 kpc traci prawo do podnoszenia zarzutów odnoszących się do przebiegu i wyniku poprzedniego procesu.

Wyrok SA w Lublinie z dnia 27 września 2017 r., I ACa 1091/16

Standard: 10416 (pełna treść orzeczenia)