Suspensywność/dewolutywność

Na tle art. 78 Konstytucji, należy przyjąć dopuszczalność ukształtowania zaskarżenia decyzji w sposób odbiegający od modelowego, dewolutywnego i suspensywnego, odwołania. Ustawodawca korzysta ze swobody wyboru środków prawnych służących realizacji założonych przez siebie celów. Nawet jeśli dewolutywność i suspensywność traktuje się jako pożądany standard, to - bez wątpienia - Konstytucja dopuszcza odstępstwa od zasady, że wniesienie środka odwoławczego od decyzji wstrzymuje jej wykonanie oraz przenosi rozpoznanie sprawy do wyższej instancji. Konieczne jest jednak istnienie wartości, które legitymizowałyby takie ukształtowanie postępowania.

Trybunał stwierdza, że "w szczególnie uzasadnionych przypadkach" (art. 103 ust. 3 u.s.c.), zwłaszcza w razie oskarżenia funkcjonariusza o przyjmowanie korzyści majątkowych w związku z pełnieniem służby, zagwarantowanie prawidłowego wykonywania zadań Służby Celnej wymaga zastosowania odpowiednich środków. Trzeba pamiętać, że praca funkcjonariusza celnego polega na bezpośrednim, pozbawionym świadków, kontakcie z osobami poddanymi kontroli, co powoduje zwiększone niebezpieczeństwo naruszenia prawa. W tej sytuacji wskazane jest szybkie rozpoznawanie "odwołań" od decyzji o przedłużeniu zawieszenia, co uzasadnia wyłączenie suspensywności i dewolutywności środka zaskarżenia; dalsze stosowanie sankcji, mimo wniesienia tego środka, pozwala zachować wiarygodność formacji do czasu wyjaśnienia zarzutów stawianych funkcjonariuszowi. Wobec prowadzenia postępowania karnego przeciwko funkcjonariuszowi przedłużenie okresu zawieszenia go w pełnieniu obowiązków służbowych jest najmniej dolegliwym środkiem, zastosowanie którego - z jednej strony - pozwala na wypełnienie ustawowej roli Służby Celnej, z drugiej zaś - umożliwia powrót do pracy.

Wyrok TK z dnia 14 maja 2013 r., P 27/12, OTK-A 2013/4/41, Dz.U.2013/652

Standard: 1463 (pełna treść orzeczenia)

Jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zasadą kierunkową jest wymaganie dewolutywności oraz suspensywności środka zaskarżenia. Ustawodawca zachowuje jednak margines swobody podyktowany całokształtem unormowań determinujących przebieg danego postępowania (zob. wyrok z 6 grudnia 2011 r., sygn. SK 3/11, OTK ZU nr 10/A/2011, poz. 113 oraz powołane tam wyroki). Nie stanowi naruszenia art. 78 Konstytucji ustawowe limitowanie zaskarżalności (np. ograniczenie dewolutywności albo suspensywności, wprowadzenie terminów procesowych, formularzy, opłat). Możliwość wprowadzenia ograniczeń wynika z proceduralnej natury prawa do zaskarżenia oraz pośrednio z art. 78 zdanie drugie in fine Konstytucji, który upoważnia ustawodawcę do określenia trybu zaskarżania (zob. np. wyroki TK z: 2 kwietnia 2001 r., sygn. SK 10/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 52; 12 marca 2002 r., sygn. P 9/01, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 14; 29 kwietnia 2008 r., sygn. SK 11/07, OTK ZU nr 3/A/2008, poz. 47).

Wyrok TK z dnia 14 maja 2013 r., P 27/12, OTK-A 2013/4/41, Dz.U.2013/652

Standard: 1464 (pełna treść orzeczenia)