Dwuinstancyjność postępowania w kwestiach wpadkowych i incydentalnych

Zaskarżalność w drodze zażalenia postanowień sądu drugiej instancji - dopuszczana stopniowo przez ustawodawcę w reakcji na judykaturę Trybunału Konstytucyjnego (por. np. wyroki TK z dnia 27 marca 2007 r., SK 3/05, z dnia 2 czerwca 2010 r., SK 38/09 i z dnia 30 października 2012 r., SK 20/11) - powinna być postrzegana w kategoriach wyjątku, co wynika z roli procesowej sądu drugiej instancji i dążenia do sprawności postępowania.

Uchwała SN z dnia 18 lutego 2021 r., III CZP 14/20

Standard: 49156 (pełna treść orzeczenia)

Problem zaskarżalności orzeczeń wpadkowych wydanych przez sąd II instancji wiąże się ze złożoną strukturą postępowania cywilnego, w którym obok nurtu głównego, w którym rozstrzyga się o przedmiocie procesu, wyodrębnia się postepowania incydentalne (wpadkowe), które mogą zaistnieć zarówno w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jak i w postępowaniu wywołanym wniesieniem środka zaskarżenia. Do tego rodzaju postępowań wpadkowych zalicza się właśnie postępowanie o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 117 § 3 k.p.c.). 

W przypadku postępowań wpadkowych rozpoznawanych po raz pierwszy w postępowaniu drugoinstancyjnym należy podzielić wyrażane w orzecznictwie stanowisko, że jeżeli sąd orzeka jako sąd drugiej instancji pozostaje dalej sądem drugiej instancji w stosunku do wszystkich rozstrzyganych przez siebie kwestii, w tym także kosztów postępowania za tę instancję 

Uchwała SN z dnia 3 grudnia 2015 r., III CZP 81/15

Standard: 47875 (pełna treść orzeczenia)