Pojęcie dobra wymiaru sprawiedliwości w rozumieniu art. 37 k.p.k.

Konieczność zapewnienia bezstronności sądu oraz zewnętrznych jej pozorów jest dla wymiaru sprawiedliwości kluczowa. Art. 37 k.p.k. ma właśnie służyć przede wszystkim temu celowi. Dobro wymiaru sprawiedliwości musi być bowiem rozumiane nie tylko jako wymóg zapewnienia bezstronności subiektywnej sądu, ale ma na celu także zabezpieczenie zewnętrznych pozorów bezstronności (aspekt obiektywny bezstronności). Niewątpliwie bezpośredni związek sprawy z sędzią sądu właściwego do jej rozpoznania, przez fakt jego pokrzywdzenia działaniem określonych oskarżonych, może w odczuciu społecznym zrodzić obawy o zagrożenie dla bezstronności orzekania.

Postanowienie SN z dnia 12 stycznia 2023 r., V KO 118/22

Standard: 74334 (pełna treść orzeczenia)

Pod pojęciem „dobra wymiaru sprawiedliwości" uzasadniającym odstępstwo od zasady właściwości miejscowej sądu i pozwalającym stosownie do treści art. 37 k.p.k. na przekazanie sprawy do rozpoznania innemu równorzędnemu sądowi rozumie się okoliczności, które mogą wpływać na swobodę orzekania sądu miejscowo właściwego, lub tylko powodować w odbiorze społecznym - nawet mylne - przekonanie o niezdolności tego sądu do obiektywnego i rzetelnego rozpoznania sprawy (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2018 r., III KO 62/18).

Okoliczność, że sprawa, w której wydano postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, dotyczyła sędziego Sądu Rejonowego w L. powoduje, że w odbiorze społecznym może powstać usprawiedliwione przekonanie o braku warunków do obiektywnego rozpoznania sprawy przez ten Sąd, co oczywiście nie służy budowaniu autorytetu wymiaru sprawiedliwości. Ten zatem jedynie wzgląd na konieczność wykluczenia potencjalnego, nawet zupełnie nieuzasadnionego przekonania o braku warunków do obiektywnego osądzenia sprawy, przesądził o uwzględnieniu wniosku.

Postanowienie SN z dnia 7 września 2022 r., II KO 82/22

Standard: 64597 (pełna treść orzeczenia)