Wpis ostrzeżenia w trybie art. 36 ust. 3 u.k.w.h.

Przepis art. 36 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece stanowi, że sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta. Zgodnie z ust. 3 w/w przepisu w razie otrzymania zawiadomienia sąd z urzędu dokonuje wpisu ostrzeżenia, że stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym; zawiadomienie o wpisie ostrzeżenia zawiera pouczenie o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w terminie miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia. Należy zauważyć, że przepis ten jest wyrazem dążenia do zachowania zgodności stanu ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Ostrzeżenie wpisuje się w łamie trzecim działu III księgi wieczystej niezwłocznie po otrzymaniu przez sąd zawiadomienia, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, i stwierdzeniu na jego podstawie, że ujawniony w księdze stan prawny stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym (komentarz S. Rudnickiego do art. 36 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, LEX). Podobne brzmienie do przepisu art. 36 ustawy o księgach wieczystych i hipotece ma art. 626 [13] § 1 k.p.c., a wpis ostrzeżenia na jego podstawie również uzasadnia tylko dostrzeżenie niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Sama tylko wątpliwość sądu co do zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie jest wystarczająca do wpisu ostrzeżenia. W każdym przypadku sąd powinien rozważyć, czy są podstawy do przyjęcia, że zachodzi niezgodność między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Wiedza o niezgodności treści księgi wieczystej może wynikać z treści wpisu, z dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej lub znajdujących się w aktach innej księgi wieczystej, a także z okoliczności notoryjnych lub znanych sądowi z urzędu (przy czym te okoliczności mogą stanowić podstawę oddalenia wniosku o wpis). Z tych samych źródeł sąd wieczystoksięgowy winien czerpać wiedzę o zgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

W przedmiotowej sprawie po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, sąd wieczystoksięgowy błędnie stwierdził na jego podstawie, że ujawniony w księdze wieczystej nr (...) stan prawny (wpis prawa własności na rzecz Gminy Miasto R.) stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym, albowiem z dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej wynika, że wpis właściciela Gminy Miasto R. dokonany na podstawie decyzji komunalizacyjnej z 1993r. jest prawidłowy i kwestii tej nie zmienia prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia przez Skarb Państwa na dzień 1 stycznia 1977r. Innymi słowy stwierdzenie, że Skarb Państwa nabył z dniem 1 stycznia 1977r. przez zasiedzenie prawo własności przedmiotowej nieruchomości nie spowodowało w okolicznościach niniejszej sprawy zmiany właściciela nieruchomości, albowiem przesłanką nabycia własności przez Gminę Miasto R. było przysługiwanie mienia Skarbowi Państwa na dzień 27 maja 1990r. (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych Dz.U. z 1990r nr 32 poz. 191).

Reasumując należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Referendarz sądowy, a następnie Sąd I instancji nieprawidłowo stwierdzili na podstawie zawiadomienia z dnia 31 sierpnia 2016r., że ujawniony w księdze wieczystej nr (...) stan prawny stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym, co uzasadniałoby wpis ostrzeżenia w dziale III księgi wieczystej.

Postanowienie SO w Rzeszowie z dnia 18 września 2017r., V Ca 681/17

Standard: 9912 (pełna treść orzeczenia)