Zamiar bezpośredni przy przestępstwie zabójstwa

Wniosek sądu meriti, iż oskarżony (który przeszedł kurs pierwszej pomocy i służył jako wolontariusz) działał wyłącznie z zamiarem ewentualnym – jedynie godząc się na to, że 4-minutowe duszenie pokrzywdzonej kołdrą i ciężarem ciała może pozbawić ją życia – jest nieracjonalny, sprzeczny z zasadami logiki, niezgodny z wiedzą i doświadczeniem życiowym. Uzewnętrzniony sposób działania oskarżonego niewątpliwie bowiem wskazuje, że był to jednoznacznie zamiar bezpośredni, nawet jeśli sprawca, być może, działał z zamiarem nagłym – nie planując wcześniej zabójstwa.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 8 lutego 2023 r., II AKa 7/22

Standard: 74299 (pełna treść orzeczenia)

Sąd I instancji niejako z góry zakłada, iż skoro oskarżony poszedł po siekierę w celu zadania ciosu pokrzywdzonego, to działał w celu jego zabicia, o czym ma świadczyć także siła zadanego uderzenia oraz odgrażanie się oskarżonego przed zdarzeniem Sąd ten przemilczał fakt natychmiastowego udzielenia przez oskarżonego pomocy bratu, dzięki czemu właśnie nie doszło do jego śmierci.

Nie ulega wątpliwości, iż oskarżony z dużą siłą zamachnął się na pokrzywdzonego, co niewątpliwie świadczy o chęci wyrządzenia bratu znacznej krzywdy, jednak nie można logicznie przyjmować, w świetle właśnie wyjaśnień oskarżonego, na które wyżej wskazano, jak i zachowania się oskarżonego bezpośrednio po zadaniu ciosu, iż rzeczywiście jego działanie było podyktowane zamiarem pozbawienia życia brata.

Nie jest tak, iż zadanie ciosu siekierą jest równoznaczne z zamiarem pozbawienia życia zaatakowanego. 

W orzecznictwie przyjmuje się możliwość ustalenia zamiaru sprawcy zabójstwa (bądź jego usiłowania) na podstawie elementów przedmiotowych czynu. W niniejszej sprawie tak też postąpił Sąd I instancji podnosząc, że rodzaj użytego narzędzia oraz miejsce ciała i siła zadanego ciosu siekierą plus wypowiadane groźby pozbawienia życia są wystarczającą przesłanką do ustalenia, iż oskarżony, zadając ten cios, nie tylko przewidywał, że spowoduje śmierć pokrzywdzonego i z tym skutkiem się godził, ale że chciał doprowadzić do tego skutku. 

Każdy z tych judykatów został wydany na tle konkretnego stanu faktycznego, który nie może być brany pod uwagę w realiach innych spraw. W zależności bowiem od konkretnej sprawy możliwe jest dokonanie ustaleń odnośnie mniejszej bądź większej liczby okoliczności zarówno przedmiotowych, jaki i podmiotowych danego czynu i dopiero całokształt tych okoliczności pozwala na dokonanie precyzyjnych i prawidłowych ustaleń zamiaru sprawcy.

Wyrok SA w Poznaniu z dnia 17 listopada 2022 r., II AKa 136/22

Standard: 74324 (pełna treść orzeczenia)