Związek przyczynowy pomiędzy czynnością sprawczą a śmiercią człowieka

Znamię "zabija" jest realizowane przez każdą czynność sprawczą połączoną związkiem przyczynowym ze skutkiem w postaci śmierci człowieka. Może to być cios zadany nożem, strzał z pistoletu, otrucie, uduszenie, a także oddziaływanie psychiczne. Śmierć człowieka jest zmianą w świecie zewnętrznym, którą obiektywnie trzeba przypisać określonej osobie (zob. wyr. SA w Krakowie z 5.11.2008 r., II AKa 87/08, KZS 2009, Nr 1, poz. 65).

Pomiędzy zachowaniem sprawcy, np. zadawaniem ran i pozostawieniem ofiary bez pomocy, a skutkiem w postaci śmierci musi wystąpić związek przyczynowy. Nie jest konieczne, aby był to związek przyczynowy bezpośredni, gdyż mogą wystąpić ogniwa pośrednie, takie jak np. opóźniony przyjazd pogotowia spowodowany opieszałością personelu lub gołoledzią (tak: L. Tyszkiewicz, [w:] Filar (red.), Kodeks karny, s. 693). Związku przyczynowego pomiędzy czynem sprawcy a skutkiem w postaci śmierci nie przerywa włączenie się do łańcucha przyczyn innych okoliczności, od sprawcy niezależnych, jeżeli działanie oskarżonego było jednym z warunków, bez których skutek taki by nie nastąpił (zob. wyr. SA w Lublinie z 23.9.2009 r., II AKa 64/09, L.).

Trafnie wypowiedział się SN w post. z 26.11.2009 r. (IV KK 128/09, OSNwSK 2009, Nr 1, poz. 2404): "Dla poniesienia odpowiedzialności karnej nie jest niezbędne, aby sprawca dokładnie przewidział wszystkie szczegółowe i techniczne elementy występujące w przebiegu związku przyczynowego. W tej sytuacji włączenie się okoliczności, które nie przerywają tego związku ani nie zakłócają go w sposób istotny, ani wreszcie nie prowadzą do następstw dalej idących niż zamierzone, nie wpływa na odpowiedzialność sprawcy samego czynu zabronionego". Dla przyjęcia związku przyczynowego nie ma znaczenia odstęp czasowy pomiędzy zachowaniem sprawcy a nastąpieniem skutku.

Wyrok SO w Gdańsku z dnia 15 września 2017r., XIV K 140/16

Standard: 9854 (pełna treść orzeczenia)

Dla ustalenia zamiaru zabójstwa nie wystarczy stwierdzenie związku przyczynowego między działaniem skierowanym przeciwko zdrowiu innego człowieka, a skutkiem tego działania w postaci jego śmierci, lecz trzeba nadto wskazać przesłanki, na podstawie których można stwierdzić, że sprawca ujawnił, iż skutek w postaci śmierci objęty był chociażby jego zgodą lub z zachowania jego wynika, iż nastąpienie tego skutku było mu co najmniej obojętne.

Wyrok SO w Poznaniu z dnia 6 czerwca 2017 r., III K 273/16

Standard: 39303 (pełna treść orzeczenia)