Zawieszenie na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c.

Postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.

Uchwała SN z dnia 19 września 2024 r., III CZP 5/24

Standard: 82812 (pełna treść orzeczenia)

Nie jest trafne stanowisko, zgodnie z którym w chwili ogłoszenia upadłości dłużnika należy na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. zawiesić postępowanie z powództwa wierzyciela dochodzącego ochrony pauliańskiej, gdyż postępowanie to dotyczy masy upadłości. Zgodnie z powyższymi uwagami przedmiot czynności fraudacyjnej nie należy do masy upadłości i nie może być uważany ‎za należący do takiej masy, chyba że uprawomocni się orzeczenie wydane na skutek uwzględnienia powództwa pauliańskiego syndyka albo zachodzi przypadek bezskuteczności czynności wobec masy upadłości z mocy prawa na podstawie art. 127 ust. 1 pr.upadł.

Nie byłoby też podstaw do zawieszenia postępowania w celu umożliwienia wstąpienia do postępowania syndykowi, który ma swobodę podjęcia decyzji w tym zakresie. Co do zasady wcześniej wszczęty proces wierzyciela powinien być kontynuowany, nawet jeżeli syndyk do niego nie wstępuje. Znaczenie dla tego procesu miałoby jedynie prawomocne orzeczenie uznające bezskuteczność czynności prawnej w stosunku do masy upadłości. Jak wyżej wskazano, w takiej sytuacji należy przyjąć, że przedmiot czynności fraudacyjnej wchodzi do masy upadłości i ma wówczas zastosowanie art. 144 ust. 1 pr.upadł., ustanawiający wyłączną legitymację syndyka w procesach dotyczących masy upadłości. Skutek taki sprawia, że jeżeli w czasie trwania postępowania upadłościowego toczą się niezależne postępowania o uznanie czynności upadłego za bezskuteczną z powództwa wierzyciela i z powództwa syndyka, celowe może okazać ‎się zawieszenie postępowania toczącego się z powództwa wierzyciela na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.

Zawieszenie postępowania na tej podstawie jest jednak fakultatywne i to, że nie nastąpiło ono w postępowaniu z powództwa wierzyciela zakończonym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z 19 lutego 2021 r. nie jest wadą tego orzeczenia. Naruszenia wskazanego przepisu nie zarzucono zresztą w żadnej ‎ze skarg kasacyjnych.

Wyrok SN z dnia 19 czerwca 2024 r., II CSKP 1761/22

Standard: 81967 (pełna treść orzeczenia)