Zasada realnego/skutecznego środka zaskarżenia
Prawo do sądu skutecznego i przewidywalnego Zasady postępowania odwoławczego
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Jeżeli strona korzysta z przysługującego jej środka zaskarżenia, realizuje przysługujące jej prawo do sądu. Zatem tylko jednoznaczne, z mocy konkretnego przepisu, wyłączenie możliwości wniesienia środka odwoławczego, może stanowić skuteczną podstawę ograniczenia stronie prawa do sądu.
Uchwała SN z dnia 12 maja 2023 r., III CZP 139/22
Standard: 71392 (pełna treść orzeczenia)
Konstytucyjną gwarancję prawa do sądu narusza między innymi ograniczenie uprawnień procesowych zbędne z punktu widzenia zamierzonych przez ustawodawcę celów regulacji (zob. wyrok z 28 lipca 2004 r., 2/04,).
W wyroku z 20 maja 2008 r. o sygn. P 18/07 Trybunał podkreślił, że art. 78 Konstytucji ma zapobiegać nierzetelnym procedurom, pośrednio prowadzącym do unicestwienia praw i wolności, których ochronę gwarantuje prawo do sądu. Szczególnie istotne jest zapewnienie realnego dostępu do drugiej instancji, co może zostać naruszone zarówno bezpośrednio przez brak możliwości wniesienia apelacji, jak i pośrednio przez ustanowienie nadmiernie utrudniających wniesienie apelacji warunków formalnych (zob. np. wyroki z: 19 lutego 2003 r., sygn. P 11/02; z 1 lutego 2005 r., SK 62/03).
Środek zaskarżenia musi być skuteczny, a więc musi umożliwiać merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy - zapewniać obiektywną i realną kontrolę orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Trybunał uznał na przykład, że świadome "ukształtowanie mechanizmu środka odwoławczego, które jako założenie przyjmuje, że sąd drugiej instancji koryguje tylko niektóre wyroki, inne zaś - mimo iż według jego oceny nie odpowiadają prawu - pozostawia w mocy, narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego" (zob. wyrok z 12 czerwca 2002 r., 13/01).
Wyrok TK z dnia 8 listopada 2016 r., P 126/15
Standard: 1363 (pełna treść orzeczenia)