Status domownika w gospodarstwie rolnym (wakacyjna praca w gospodarstwie)

Organ rentowy, powołując się na przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników wskazywał, że ubezpieczona nie miała statusu domownika, za którego uznaje się osobę bliską rolnikowi, która pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Rację ma organ rentowy twierdząc, że doraźna pomoc w wykonywaniu typowych obowiązków domowych czy wykonywanie w gospodarstwie rolnym prac o charakterze dorywczym, okazjonalnie i w wymiarze niższym od połowy pełnego wymiaru czasu pracy, nie stanowi stałej pracy w gospodarstwie rolnym zaliczanej do stażu ubezpieczeniowego (m.in. wyrok SN z dnia 4 października 2006 roku, II UK 42/06, OSNP 2007, nr 19-20, poz. 292).

Wykonywanie pracy w okresie wakacji nie jest jednak jednoznacznie z wykonywaniem jej w sposób dorywczy i okazjonalny. Ustawodawca nie określił natomiast przez jaki okres czasu musi być wykonywana praca w gospodarstwie, aby uznać ją za stałą. Nie ma zatem przeszkód aby uznać, że taka praca świadczona również w czasie wakacji, gdy obowiązki szkolne nie kolidują z obowiązkiem pracy w gospodarstwie, mogą być uznane jako okresy uzupełniające. Podobne stanowisko zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2013 roku ( III UK 103/12, LEGALIS nr 787670).

Organ rentowy uznał, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków do uznania jej za domownika, co jest nieprawidłowe. Wnioskodawczyni w czasie nauki w liceum co prawda nie mieszkała w gospodarstwie rolnym, jednak było to spowodowane pobieraniem nauki w innej miejscowości. Nadal jednak była zameldowana w domu rodziców, dokąd rokrocznie powracała i pomagała w prowadzeniu gospodarstwa. Pokazuje to, że gospodarstwo rolne rodziców było miejscem zamieszkania wnioskodawczyni w rozumieniu art. 25 kodeksu cywilnego.

Wyrok SO w Lublinie z dnia 15 września 2017 r., VIII U 4030/16

Standard: 9640 (pełna treść orzeczenia)