Zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd (art. 477[13] k.p.c.)
Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477[8] – 477[14a])
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Z mocy art. 114 ust. 1 pkt 1 tej ustawy emerytalnej, w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Z mocy art. 114 ust. 1e pkt 2, uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1 nie może nastąpić, jeżeli od dnia jej wydania upłynął okres 5 lat. Stosownie do art. 114 ust. 1f ustawy, przepisu ust. 1e, przewidującego takie ograniczenie czasowe, nie stosuje się, jeżeli:
1. w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji z przyczyn określonych w ust. 1 osoba zainteresowana nabędzie prawo do świadczenia lub świadczenie w wyższej wysokości;
2. uchyleniu lub zmianie podlega decyzja o ustaleniu kapitału początkowego, który nie został uwzględniony do obliczania wysokości emerytury ustalonej prawomocną decyzją.
Pomimo nieco odmiennej, niż dotychczas, redakcji aktualnego przepisu art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, jego treść normatywna pozostała niezmieniona w zakresie istotnym dla rozpoznania sprawy. Stąd też, aktualna pozostaje teza Sądu I instancji, zgodnie z którą zachodziły podstawy do wznowienia postępowania przez organ rentowy.
Stosownie do art. 114 ust. 1e w związku z art. 114 ust. 1f pkt 2 ustawy emerytalnej, zmiana prawomocnej decyzji o ustaleniu kapitału początkowego mogła nastąpić pomimo upływu 5 lat od jej wydania w dniu 20 października 2008r., ponieważ ustalony pierwotnie kapitał początkowy nie został dotąd uwzględniony do obliczania wysokości emerytury ustalonej prawomocną decyzją. Miał on bowiem zastosowanie jedynie do obliczenia emerytury pomostowej ustalonej decyzją zaliczkową z dnia 12 kwietnia 2016r. Taki charakter decyzji wynikał właśnie z faktu prowadzenia postępowania wyjaśniającego z KWK (...) w G. w związku z wątpliwościami, jakie pojawiły się na tle daty powrotu ubezpieczonego do pracy po zakończeniu służby wojskowej. Z istoty rzeczy, decyzja o charakterze zaliczkowym podlega zmianie i nie stanowi prawomocnej decyzji, którą ustalono już definitywnie wysokość emerytury pomostowej. Stąd też, w świetle stosowanego a contario art. 114 ust. 1f pkt 2, jej wydanie nie stanowi przeszkody do późniejszej zmiany decyzji kapitałowej, choć została uwzględniona przy obliczaniu wysokości świadczenia ubezpieczonego, ale jedynie w decyzji zaliczkowej.
Podnieść przy tym wypada, że redakcja powołanej wyżej regulacji wskazuje na to, iż przepis art. 114 ust. 1f pkt 2 ustawy emerytalnej jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 114 ust. 1f pkt 1, który w tym wypadku nie ma zastosowania. Oznacza to, że po upływie 5 lat od wydania prawomocnej decyzji o ustaleniu kapitału początkowego, możliwa jest jej zmiana, gdy dotąd kapitał ten nie został uwzględniony do obliczania wysokości emerytury prawomocną decyzją. Ma to zatem miejsce także wówczas, gdy na skutek tego, ubezpieczony nabędzie prawo do emerytury w niższej wysokości, niż ta, jaką by przyjęto w oparciu o pierwotnie ustalony kapitał początkowy. Momentem końcowym do dokonania takich zmian w kapitale początkowym po upływie okresów przewidzianych w art. 114 ust. 1e ustawy emerytalnej jest bowiem wydanie prawomocnej decyzji ustalającej wysokość emerytury.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 8 czerwca 2017 r. III AUa 2179/16
Standard: 8388 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z treścią przepisu art. 477 [13] § 1 k.p.c., zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji lub orzeczenia uwzględniającego w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji lub orzeczenia nie ma wpływu na bieg sprawy.
Jak wynika z przywołanego wyżej przepisu art. 477 13 § 1 k.p.c., tylko wydanie decyzji uwzględniającej, choćby częściowo, odwołanie prowadzi do umorzenia postępowania (choć i tak decyduje o tym nie samowolnie organ rentowy, lecz sąd). Jeśli zaś organ wydaje decyzję negatywną, jego obowiązkiem jest przekazanie do sądu także i pierwotnego odwołania, niezależnie od tego czy ubezpieczony złoży czy też nie odwołanie i od kolejnej decyzji.
Generalną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest, że świadczenia przyznaje i wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń (spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. Konsekwencją tego jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek jego przyznania i wypłaty (art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity wynikający z Dz.U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm., dalej jako: ustawa emerytalna).
Stosownie natomiast do brzmienia przepisu art. 133 ust. 1 ustawy emerytalnej, w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:
1)od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;
2)za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.
Wyrok SO w Szczecinie z dnia 30 marca 2017 r., VI U 706/16
Standard: 9590 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 57405