Rozliczenie środków zgromadzonych na rachunku funduszu emerytalnego
Rozliczenie nakładów, wydatków, długów (art. 45 k.r.o. i art. 567 k.p.c.)
Zgodnie z art. 31 § 2 pkt 3 kro do majątku wspólnego należą środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Sąd powinien ustalić jaka była wartość środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego i w tym celu zwrócić się do organu rentowego ewentualnie zwrócić się do odpowiedniego funduszu emerytalnego.
W postępowaniu o podział majątku wspólnego rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych według stanu na dzień ustania wspólności, natomiast według cen w czasie orzekania o podziale.
Postanowienie SO w Łomży z dnia 30 marca 2017 r., I Ca 68/17
Standard: 9564 (pełna treść orzeczenia)
W toku sprawy uczestnik postępowania domagał się podziału środków zgromadzonych na rachunkach emerytalnych wnioskodawczyni (subkoncie w ZUS i rachunku w OFE). Sąd uznał to żądanie za niedopuszczalne, nadto oczywiście sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Wartość tych składników była bezsporna, a wynikała z informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i funduszu emerytalnego. Niewątpliwym jest, że środki te, na podstawie przytoczonego wyżej art. 31 k.r. i o. wchodzą w skład wspólności majątkowej małżeńskiej.
W świetle art. 40e ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2013.1442 j.t.) część składek zewidencjonowanych na subkoncie, która w wyniku podziału przypada małżonkowi, z zastrzeżeniem ust. 3, jest ewidencjonowana na subkoncie tego małżonka. Jeżeli dla małżonka nie jest prowadzone subkonto - Zakład zakłada subkonto. W świetle ust. 4 tego artykułu podział kwot składek, środków i odsetek za zwłokę, zewidencjonowanych na subkoncie, jest dokonywany w przypadku, gdy rozwód, unieważnienie małżeństwa albo śmierć nastąpiły nie później niż w dniu złożenia wniosku o przyznanie emerytury, czy też nabycia prawa do emerytury na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Uczestnik postępowania jako żołnierz zawodowy nie podlega, co do zasady, przepisom ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a jego emerytura została ustalona na podstawie art. 5 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U.2013.666 j.t.), który stanowi, że podstawę wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej stanowi uposażenie należne żołnierzowi zawodowemu w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej. Należy zatem zauważyć, że emerytura uczestnika postępowania, inaczej niż przyszła emerytura wnioskodawczyni, nie była finansowana przez środki pochodzące z majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. To znaczy jej wysokość nie zależała od wysokości składek odprowadzanych z wynagrodzenia za pracę, a ustalono ją w odniesieniu do ostatniego uposażenia.
Celem podziału środków zgromadzonych na kontach emerytalnych w przypadku rozwodu jest wyrównanie, czy uzupełnienie udziałów małżonków w majątku wspólnym podlegającym podziałowi. Skoro natomiast w badanym przypadku uczestnik postępowania nabył prawo do emerytury wojskowej przed ustaniem wspólności majątkowej małżeńskiej, należało w drodze analogii zastosować przytoczony wyżej art. 40e ust 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i przyjąć, że skoro rozwód nastąpił po ustaleniu prawa do emerytury uczestnika, nie jest dopuszczalny podział składek na kontach wnioskodawczyni.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że podział sum zgromadzonych przez wnioskodawczynię z przeznaczeniem na jej emeryturę i przekazanie ich uczestnikowi, któremu prawo do emerytury już przysługuje jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Postanowienie SR w Nysie z dnia 12 lutego 2015 r., I Ns 1285/13
Standard: 5745 (pełna treść orzeczenia)