Wezwanie dłużnika do świadczenia, którego termin spełnienia nie jest oznaczony

Wezwanie do spełnienia świadczenia stanowi oświadczenie woli, którego celem jest wyłącznie zakomunikowanie adresatowi, że składający je powołuje się na przysługiwanie mu wierzytelności z określonego tytułu, a gdyby zobowiązanie dłużnika odpowiadające wierzytelności było bezterminowe – przekształcającym to zobowiązanie w zobowiązanie terminowe (art. 455 k.c.).

Oświadczenia woli mające taki cel i skutek mogą składać osoby fizyczne, a za osoby prawne i tzw. ułomne osoby prawne – ich organy, ale także przedstawiciele tych osób, w tym ustanowieni przez te osoby pełnomocnicy (art. 95 § 1 i § 2 k.c.).

W odniesieniu do osób prawnych o złożonej strukturze organizacyjnej regułą jest, że wezwania do zapłaty świadczeń z przysługujących im wierzytelności, zwłaszcza bieżących, wynikających ze stosunków prawnych mieszczących się w zwykłym profilu działalności i stale nawiązywanych, składają osoby upoważnione przez ich organy do dokonywania tego rodzaju czynności jako pełnomocnicy.

Pełnomocnictwo do dokonania czynności powinno być udzielone w szczególnej formie wtedy, gdy o ważności czynności prawnej decyduje zachowanie takiej szczególnej formy (art. 99 § 1 k.c.).

Wezwanie do zapłaty nie wymaga formy szczególnej, a zatem i umocowanie do jego dokonania nie wymaga takiej formy, chyba że w konkretnym stosunku prawnym strony wprowadzą obowiązek zachowania szczególnych wymagań wezwania, w tym co do jego formy, jeżeli uważają je za konieczne do zachowania i określą skutki niezastosowania się do tych wymagań. Gdyby tak się stało, to z art. 74 § 4 k.c. nie należy wyprowadzać upoważnienia do odstąpienia od zachowania formy wezwania do zapłaty wymaganej w konkretnym stosunku przez jego strony, a wezwanie nieczyniące zadość takim wymaganiom uznać należy za nieskuteczne.

Wyrok SN z dnia 8 lutego 2024 r., II CSKP 1847/22

Standard: 80902 (pełna treść orzeczenia)

Wezwanie do zapłaty ma charakter materialnoprawny, a nie procesowy i celem odniesienia skutków prawnych z niego wynikających powinno zostać doręczone bezpośrednio stronie, a nie kuratorowi, którego zadania wyznaczone w procesie mają charakter procesowy. Bezskuteczne zatem będzie w stosunku do pozwanego złożenie oświadczenia woli wywołującego skutki materialnoprawne, w sytuacji, w której oświadczenie to zostanie złożone wobec kuratora reprezentującego pozwanego w procesie. Kurator ten ma za zadanie bowiem podejmować za nieobecnego jedynie czynności procesowe, a zatem może on w istocie składać oświadczenia woli w imienia reprezentowanego, ale jedynie o charakterze procesowym.

Wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2023 r., II CSKP 1000/22

Standard: 73631 (pełna treść orzeczenia)