Przeniesienie własności dzieła

Przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy o dzieło nie stanowią nic w kwestii przeniesienia własności dzieła na zamawiającego w sytuacji, w której wykonanie dzieła prowadzi do powstania rzeczy będącej przedmiotem wydania, a zamawiający nie jest jej właścicielem. Pojawia się więc pytanie czy samą umowę o dzieło uznać można za zobowiązującą przyjmującego zamówienie do przeniesienia własności wytworzonej rzeczy.

W przypadkach, w których umowa o dzieło dotyczy wytworzenia określonej rzeczy, zgodny zamiar stron i cel umowy (art. 65 KC) obejmują – w braku wyraźnej odmiennej woli stron (np. jeżeli strony zamierzają zawrzeć umowę najmu lub tzw. leasingu bezpośredniego wytworzonej rzeczy) – także zobowiązanie do przeniesienia własności wytworzonej rzeczy (patrz. V CSK 150/07, PS 2010, Nr 6, s. 110; P. Drapała, w: Gudowski, Komentarz, 2013, Ks. III, cz. 2, s. 222; M. Gutowski, w: Gutowski, Komentarz, t. II, art. 627, Nb 14). Bezpośrednio z umowy o dzieło wynika zatem zobowiązanie do przeniesienia własności i umowa ta, w braku odmiennej woli stron, wywoła skutek rozporządzający (jeżeli przyjmujący zamówienie ma prawo rozporządzać rzeczą) z chwilą wydania dzieła jako rzeczy przyszłej (art. 155 § 2 KC ). Umowa o dzieło stanowi jednocześnie w takim wypadku kauzę rozporządzenia (art. 156 KC) i nie zachodzi potrzeba zawierania odrębnej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności wytworzonej rzeczy.

W braku odmiennej woli stron przyjąć należy, że wynagrodzenie za dzieło obejmuje także wynagrodzenie za przeniesienie własności rzeczy ucieleśniającej dzieło. W tym kierunku wypowiedział się SN w wyr. z 24.8.2007 r. (V CSK 150/07, Legalis), w którym stwierdził, że umowa o dzieło należy bez wątpienia do grupy umów przenoszących własność składników materialnych dostarczonych przez wykonawcę.

Wyrok SR dla Łodzi Widzewa z dnia 26 kwietnia 2017 r., I C 177/16

Standard: 9214 (pełna treść orzeczenia)