Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu
Przerwa biegu przedawnienia wywołana czynnościami po wydaniu wyroku (klauzula, egzekucja)
Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia objętego tym tytułem wobec cesjonariusza niebędącego bankiem.
Uchwała SN z dnia 9 czerwca 2017 r., III CZP 17/17
Standard: 46979 (pełna treść orzeczenia)
Zarówno złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń (np. uchwała SN z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03, wyroki z dnia 23 listopada 2011 r., IV CSK 156/11, z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 203/11, z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 276/04, z dnia 22 stycznia 2008 r., V CSK 386/07, z dnia 21 maja 2010 r., II CSK 614/09, z dnia 4 października 2012 r., I CSK 90/12 - nie publ.).
Złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywało bieg przedawnienia stwierdzonego tym tytułem. Z uz. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03, wynika, że głównym argumentem za przyjęciem stanowiska, iż złożenie wniosku klauzulowego przerywa bieg przedawnienia było to, że nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu jest aktem koniecznym, stanowiącym conditio sine qua non do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Realizacja tego niezbędnego warunku do wszczęcia egzekucji następuje z chwilą uwzględnienia przez sąd wniosku klauzulowego, a tym samym, z tym momentem ustaje zawieszenie biegu przedawnienia spowodowane złożeniem tego wniosku i zaczyna ono biec od nowa. Przesuwanie tego momentu do czasu uprawomocnienia się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności jest niemożliwe do zaakceptowania z powodu skutków prawnych takiego rozwiązania.
Wierzyciel, uzyskawszy klauzulę wykonalności, nie jest ograniczony terminem do złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji, co sprawia, że mógłby go dowolnie wydłużać, gdyż bez złożenia takiego wniosku i zawiadomienia o tym dłużnika, nie otwiera się dla tego ostatniego termin do złożenia zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności (art. 795 § 2 zdanie drugie k.p.c.), a tym samym przynajmniej do upływu terminu do złożenia takiego zażalenia, postanowienie to pozostaje nieprawomocne. Uzależnianie zaś trwania przerwy przedawnienia roszczenia od zachowania się jednej strony stosunku zobowiązaniowego (wierzyciela) przez dowolne przesuwanie jej przez niego w czasie jest niedopuszczalne z przyczyn zasadniczych, gdyż godziłoby w pewność obrotu i podważało cele instytucji przedawnienia roszczeń. Dodatkowo prowadziłoby do zanegowania bezspornego stanowiska, że przerwę biegu przedawnienia powoduje złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji, skoro w chwili jego składania zawieszenie to pozostawałoby aktualne z przyczyny nieprawomocnego zakończenia postępowania klauzulowego.
Z tych względów należy przyjąć, że zawieszenie biegu przedawnienia spowodowane wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, kończy się z chwilą uwzględnienie przez sąd tego wniosku, zwłaszcza że postanowienie sądu w tym przedmiocie jest skuteczne z momentem jego wydania (art. 360 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) (por. uz. uchwały SN z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14).
Wyrok SR w Kutnie z dnia 27 września 2016 r., I C 860 /15
Standard: 9193 (pełna treść orzeczenia)
Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywa bieg przedawnienia.
Wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego nie jest objęte hipotezą art. 123 § 1 pkt 1 k.c. i tym samym nie powoduje przerwania biegu przedawnienia. Nie jest ono bowiem, jak tego żąda wymieniony przepis, czynnością przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, ani przed sądem polubownym. Nie ma też podstaw do stosowania tego przepisu w tym zakresie w drodze analogii. Posłużenie się analogią jest tu wykluczone już choćby z tego powodu, że oparte na niej rozwiązanie nie zapewniałoby należytej kontroli nad datą przerwania biegu przedawnienia. Konsekwentnie, do roszczeń stwierdzonych bankowymi tytułami egzekucyjnymi nie ma też zastosowania art. 125 § 1 k.c. Przedawniają się one zatem w terminach przewidzianych dla roszczeń danego rodzaju, zazwyczaj znacznie krótszych od dziesięcioletniego terminu ustanowionego w art. 125 § 1 k.c. W takiej sytuacji odmowa uznania przerwania biegu przedawnienia przez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu i będący następstwem tej odmowy bieg przedawnienia roszczenia w toku postępowania klauzulowego, wydłużającego się nieraz na skutek wniesienia środka odwoławczego oraz wniosku o zwolnienie od opłaty zażaleniowej, musiałyby nierzadko prowadzić do stwierdzenia przedawnienia się roszczenia jeszcze przed uzyskaniem przez bank możliwości złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji. Wymaga podkreślenia, że w takich przypadkach bank korzystający z rozwiązania przewidzianego w art. 96-98 p.b. nie miałby możliwości przerwania przedawnienia w żadnym okresie jego biegu. Jeżeli możliwe jest kilkakrotne przerywanie biegu przedawnienia na zasadach określonych w art. 124 k.c. przez złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, to zastrzeżeń nie powinna budzić też możliwość wielokrotnego przerwania biegu przedawnienia przez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Warto przy tym zaznaczyć, że w praktyce przypadki ponownego nadawania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu są bez wątpienia rzadsze niż przypadki ponownego wszczynania postępowania egzekucyjnego.
Uchwała SN z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03
Standard: 15130 (pełna treść orzeczenia)