Wymagalność roszczenia a termin spełnienia świadczenia

Nie w każdym wypadku data wymagalności roszczenia pokrywa się z terminem jego spełnienia. Wymagalność roszczenia oznacza możność żądania zaspokojenia roszczenia, co ma znaczenie także dla rozpoczęcia biegu przedawnienia (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Natomiast z nadejściem terminu spełnienia świadczenia wierzyciel, jeśli dłużnik nie wykonuje swojego obowiązku, a tym samym opóźnia się w jego realizacji, jest uprawniony do naliczania odsetek. Jeśli termin spełnienia świadczenia został określony przez strony, wówczas wymagalności roszczenia i termin spełnienia świadczenia pokrywają się. Taka tożsamość pomiędzy datą wymagalności roszczenia a datą, w której ma być spełnione nie zawsze zachodzi w odniesieniu do zobowiązań bezterminowych (np. z tytułu czynów niedozwolonych, czy bezpodstawnego wzbogacenia).

Postanowienie SN z dnia 14 stycznia 2022 r., I CSK 951/22

Standard: 62051 (pełna treść orzeczenia)

Od wymagalności roszczenia należy odróżnić termin spełnienia świadczenia. Jego oznaczenia dokonują najczęściej same strony stosunku zobowiązaniowego. Termin ten wskazywać może ponadto ustawa, wynikać on też może z właściwości zobowiązania.

Termin spełnienia świadczenia może być określony ścisłą datą kalendarzową, przez inne wskazania dnia, w którym świadczenie powinno być spełnione, przez wskazanie zdarzeń, które w przyszłości muszą nastąpić. W braku bliższych wskazówek Kodeks cywilny nakazuje spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (art. 455 k.c.).

Nadejście terminu spełnienia świadczenia powoduje w konsekwencji powstanie stanu wymagalności świadczenia. Wierzyciel uzyskuje tym samym możność żądania zaspokojenia, a dłużnik musi liczyć się z przymusową realizacją obowiązku spełnienia świadczenia.

Wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2021 r., I CSKP 104/21

Standard: 67094 (pełna treść orzeczenia)