Renta rodzinna po zmarłym rolniku

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że przedmiotem sprawy było prawo do renty rodzinnej po zmarłym rolniku. Z. P. w dacie śmierci podlegał bowiem ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Prawo do wymienionego świadczenia uregulowane jest w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz.U. j.t. z 2016, poz. 277). Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 cyt. ustawy - renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego:

1) emeryta lub rencisty mającego ustalone prawo do emerytury albo renty rolniczej z ubezpieczenia;

2) ubezpieczonego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy; przyjmuje się, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

Ust. 2 tego przepisu wskazuje zaś, że do renty rodzinnej są uprawnieni następujący członkowie rodziny zmarłego:

1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,

3) małżonek (wdowa, wdowiec),

4) rodzice

- jeżeli spełniają warunki do uzyskania takiej renty w myśl przepisów emerytalnych.

Prawidłowa wykładnia zaprezentowanego przepisu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do zmarłego rolnika musza wystąpić przesłanki określone w art. 29 ust. 1, a w odniesieniu do osoby ubiegającej się o rentę rodzinną - przesłanki określone w art. 29 ust.2 tej ustawy.

Zastosowanie odesłania do przepisów emerytalnych na podstawie art. 52 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników dotyczy tylko spraw nieuregulowanych w tej ustawie. Zgodnie z brzmieniem art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w sprawach nieuregulowanych w ustawie do przyznawania świadczeń z ubezpieczenia i do ich wypłaty stosuje się przepisy regulujące przyznawanie i wypłatę odpowiednich świadczeń przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin.

Prawo do renty rodzinnej po zmarłym rolniku jest uregulowane w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jedynie dla ustalenia, czy osoby ubiegające się o to świadczenie będą do niego uprawnione, konieczne jest zweryfikowanie, czy warunki do uzyskania renty rodzinnej spełniają w myśl przepisów emerytalnych. Natomiast w stosunku do zmarłego rolnika zastosowanie znajdują przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Dla przyznania prawa do przedmiotowego świadczenia istotne jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy zmarły rolnik był rencistą mającym ustalone prawo do emerytury albo renty rolniczej z ubezpieczenia, albo w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, przyjmując, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Jest to bowiem warunek niezbędny dla prawa do renty rodzinnej, które jest pochodną świadczenia przysługującego zmarłemu rolnikowi lub rolnikowi spełniającemu warunki do jego ustalenia.

Wyrok SA w Rzeszowie z dnia 26 kwietnia 2017 r., III AUa 886/16

Standard: 8766 (pełna treść orzeczenia)