Umyślnie lub rażąco niedbałe naruszenie przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia jako podstawa odmowy świadczeń z ustawy wypadkowej

Zgodnie z treścią przepisu art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej, świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Kierując się wynikami postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie, a w szczególności wnioskami powołanych opinii biegłych, oraz treścią cytowanego przepisu Sąd I instancji ustalił, że wyłączną przyczyną wypadku przy pracy jakiemu uległ M. S. w dniu(...)r. było udowodnione naruszenie przez niego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, jakimi w niniejszej sprawie są przepisy ustawy prawo o ruchu drogowym, wskutek rażącego niedbalstwa.

Naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia to też naruszenie przepisów o ruchu drogowym. Brak zachowania szczególnej ostrożności w ruchu drogowym może być uznany za rażące niedbalstwo w rozumieniu art. 21 ust. 1 ustawy. Świadczenia nie przysługują tylko wtedy, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia spowodowane przez ubezpieczonego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego, wyjaśniono, iż określenie „naruszenie przepisów spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa” wskazuje, iż zamiar w przypadku winy umyślnej lub możliwość i obowiązek przewidywania w przypadku winy nieumyślnej dotyczą naruszenia przepisów, a nie skutków zdarzenia, zaś zakwalifikowanie zawinienia jako zwykłego czy też rażącego niedbalstwa uzależnione jest od okoliczności faktycznych (tak w wyrokach z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 687/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 658 i z dnia 15 listopada 2000 r., II UKN 43/00, OSNAPiUS 2002 nr 11, poz. 273); po drugie - nieprawidłowa technika jazdy samochodem i nienależyta obserwacja drogi, wynikające z nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego, będące wyłączną przyczyną wypadku drogowego mającego charakter wypadku przy pracy, mogą być ocenione jako naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego wskutek rażącego niedbalstwa i stanowić podstawę wyłączenia prawa ubezpieczonego do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego (art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej - por. wyrok z dnia 4 grudnia 2008 r., II UK 106/08, OSNP 2010 nr 11-12, poz. 143).

W świetle przeprowadzonych dowodów należy stwierdzić, że wyłączną przyczyną wypadku był błąd wnioskodawcy polegający na nienależytej obserwacji drogi i niezachowanie bezpiecznego odstępu od pojazdu poprzedzającego nie podjęcie skutecznego manewru zatrzymania, wskutek nienależytej obserwacji i nie zachowania ostrożności.

Zachowanie skarżącego nosi postać rażącego niedbalstwa. Kierując motocyklem w określonych warunkach drogowych, prowadzone roboty drogowe, natężenie ruchu, poruszanie się samochodów w tzw. korku jeden za drugim wymuszało zachowanie szczególnej obserwacji drogi i ostrożności. Warunki te narzucały zachowanie bezpiecznej odległości. Pokrzywdzony jako kierowca zawodowy powinien mieć świadomość, iż niezachowanie powyższych zasad może doprowadzić do naruszenia przepisów ruchu drogowego a tym samym rodzić skutki ich naruszenia.

Wyrok SO w Lublinie z dnia 7 czerwca 2017 r., VIII Ua 91/16

Standard: 8380 (pełna treść orzeczenia)