Przejście zakładu pracy lub jego części

W wyroku z dnia 3 marca 2015 r., I PK 187/14; por. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 2022 r., II USK 571/21) Sąd Najwyższy zaproponował do oceny, czy przejście nastąpiło przeprowadzenie testu składającego się z następujących działań.

Pierwszym jego elementem jest zidentyfikowanie jednostki - zakładu pracy lub część zakładu, będącą przedmiotem przejścia. Chodzi tu o ustalenie, czy w strukturach dotychczasowego pracodawcy występowała dostatecznie wyodrębniona jednostka, którą można uznać za zorganizowane połączenie zasobów, którego celem jest prowadzenie określonej działalności. Ten element testu wymaga ustalenia zadań przypisanych tej jednostce, wyodrębnienia zespołu pracowników, ustalenie określonej struktury kierownictwa, umożliwienie dysponowania środkami materialnymi, urządzeniami, specjalistyczną wiedzą itp.

Drugim elementem testu jest ustalenie, jakiego rodzaju jednostka stanowiła przedmiot przejścia w danej sprawie, a w szczególności, czy jest to jednostka, której zasadniczymi zasobami, wartościami, decydującymi o jej charakterze i zdolności do prowadzenia działalności, są pracownicy i ich kwalifikacje, czy też jest to jednostka, o której charakterze decydują składniki materialne.

Trzecim elementem badania jest ocena czy jednostka ta zachowała tożsamość po dokonaniu transferu. W wypadku jednostek, których zdolność do działania opiera się na pracy ludzkiej, stwierdzenie tożsamości jednostki przed i po przejęciu zależy w decydującej mierze od stwierdzenia przejęcia większości pracowników (w sensie liczby i kwalifikacji). Jeśli natomiast funkcjonowanie jednostki opiera się głównie na składnikach materialnych, decydujące jest przejęcie zasobów materialnych, nawet gdy nie przejęto większości personelu. Nie oznacza to jednak, że inne kryteria zachowania tożsamości nie mają znaczenia. Sąd badający zachowanie tożsamości przez przejętą jednostkę powinien zawsze dokonywać całościowej oceny, a zachowanie jednego z jej elementów nie może być podstawą przyjęcia, że przejmowana jednostka (np. część zakładu) zachowała tożsamość. Z tego względu np. przejęcie przez nowego pracodawcę składników majątkowych służących wykonywaniu określonej działalności jest istotnym wskaźnikiem zachowania tożsamości przez przejmowaną część zakładu pracy, także w wypadku usług opartych w zasadniczym stopniu na pracy ludzkiej, zwłaszcza gdy powstają wątpliwości, czy przejęta część załogi jednostki jest wystarczająca do stwierdzenia transferu. Dotyczy to również innych wyznaczników tożsamości jednostki, w tym zachowania przez nią organizacyjnej samodzielności, jakkolwiek również ten warunek nie może sam w sobie decydować o tożsamości jednostki (por. wyroki SN: z dnia 13 marca 2014 r., I BP 8/13; z dnia 27 stycznia 2016 r., I PK 21/15).

Przejście samych pracowników bez przejścia wykorzystywanego przez nich substratu majątkowego co do zasady nie wypełnia hipotezy normy prawnej z art. 23[1] k.p. (por. też wyrok SN z dnia 23 czerwca 2021 r., I USKP 37/21). 

Wyrok SN z dnia 11 czerwca 2024 r., II PSKP 60/23

Standard: 86022 (pełna treść orzeczenia)

Efektem transferu zakładu pracy jest zmiana podmiotowa w stosunkach pracy, zaś jeżeli nie ma zmiany podmiotowej w stosunku pracy, to zapewne nie doszło do transferu zakładu pracy.

Przejście samych pracowników bez przejścia wykorzystywanego przez nich substratu majątkowego nie wypełnia hipotezy normy prawnej z art. 23[1] k.p. (zob. też wyrok SN z dnia 23 czerwca 2021 r., I USKP 37/21).

Postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 2022 r., II USK 571/21

Standard: 64560 (pełna treść orzeczenia)