Trwały charakter przestępstwa nielegalnego posiadania broni

Przestępstwo nielegalnego posiadania broni ma charakter trwały i jako takie polega na wytworzeniu i utrzymywaniu bezprawnego stanu przez pewien czas. Rozpoczyna się więc z chwilą wejścia w posiadanie broni palnej lub amunicji bez wymaganego zezwolenia, a kończy się w momencie ustania faktycznego władania tymi przedmiotami przez sprawcę (por. uchwałę (7) SN z 14.10.1999 r. I KZP 32/99, wyrok SN z dnia 21.01. 2009 r., II KK 197/08, wyrok SN z dnia 13.08.1993 r., WR 107/93) np. przekazania ich organom ścigania albo innej osobie do całkowitej dyspozycji, nieodwracalnego zniszczenia, utraty lub wyzbycia się.

Mimo takiego trwałego charakteru występku nielegalnego posiadania broni nie można wykluczyć przerwy we władaniu określaną jednostką broni palnej (amunicją) spowodowanej przyczynami zewnętrznymi (np. faktyczna niemożność dysponowania) lub wewnętrznymi (np. przekazanie do dyspozycji innej osobie). Wówczas może wchodzić w grę czyn ciągły (wątpliwości budzi możliwość ustalenia z góry powziętego zamiaru, a w realiach spawy wyklucza takie rozważania nieprzyjęcie ciągłości w wyroku Sądu Rejonowego w Prudniku), ciąg przestępstw (co wyłącza tożsamość czynu) lub realny zbieg przestępstw z art. 85 k.k. (por. wyrok SN z dnia 5 marca 2015 r., III KK 414/14 ).

Co do zasady możliwe jest więc popełnianie przez sprawcę kolejnych podobnych przestępstw trwałych o tożsamym przedmiocie czynności wykonawczej, miejscu i sposobie przestępnego zachowania, godzących w te same dobra chronione będących odrębnymi czynami uzasadniającymi odrębną odpowiedzialność karną. Wszystko zależy od ustaleń niepowtarzalnych okoliczności sprawy.

Przekonująco wskazuje Sąd Najwyższy w odniesieniu do innego przestępstwa trwałego – niealimentacji (art. 209 § 1 k.k.), że "prawomocne skazanie sprawcy tego przestępstwa za uporczywe uchylanie się od płacenia renty alimentacyjnej przez ściśle określony czas nie zwalnia go od odpowiedzialności karnej w razie uporczywego uchylania się od wykonania nałożonych nań świadczeń w dalszym okresie" (wyrok z dnia 5.01.2001 r., V KKN 504/00, OSNKW 2001, z. 7-8, poz. 57) Odmiennie w wypadku czynu ciągłego (art. 12 k.k.), kiedy to ograniczenie wyroku skazującego (warunkowo umarzającego postępowanie) do fragmentu czynu powoduje niedopuszczalność ponownego postępowania o ten czyn, w odniesieniu do pozostałych jego fragmentów, ze względu na przeszkodę procesową w postaci rei iudicatae ( uchwała SN z dnia 21 listopada 2001 r. I KZP 29/01, wyrok SN z dnia 27.02. 2002 r., II KKN 17/00). Trudno byłoby przecież aprobować sytuację, że sprawca skazany za przestępstwo trwałe, czy wieloczynowe kontynuujący przestępne zachowania nie poniósłby za nie odpowiedzialności z powodu przeszkody z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., co prowadziłoby np. do bezkarności sprawcy za dalsze dysponowanie bronią palną wbrew ustawie, gdyby już raz został skazany za nielegalne posiadanie tej samej broni.

Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 21 czerwca 2017 r., II AKa 141/17

Standard: 8327 (pełna treść orzeczenia)