Dyskryminacja - ogólnie
Zakaz dyskryminacji (art. 32 ust. 2 konstytucji)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Ukonstytuowany w art. 32 ust. 2 Konstytucji zakaz dyskryminacji należy traktować jako długotrwałe działanie stosowane względem grup społecznych, osób, organizacji, polegające na gorszym traktowaniu mimo znajdowania się w podobnej sytuacji.
W wyroku z dnia 15 lipca 2010 r., K 63/07 Trybunał Konstytucyjny opisał stosowanie tego zakazu jeszcze szerzej, jako zakaz nieuzasadnionego różnego kształtowania sytuacji podobnych podmiotów prawa w procesie jego stanowienia lub stosowania, a dyskryminacja oznacza nienadające się do zaakceptowania tworzenia różnych norm prawnych dla podmiotów prawa, które powinny być zaliczone do tej samej kategorii albo nierówne traktowanie podobnych podmiotów prawa w indywidualnych przypadkach, gdy zróżnicowanie nie znajduje podstaw w normach prawnych.
Wyrok SA w Katowiach z dnia 21 października 2014 r., V ACa 266/14
Standard: 55601 (pełna treść orzeczenia)
Korelatem przestrzegania zasady równości jest zakaz dyskryminacji, wynikający z art. 32 ust. 2 Konstytucji. Oznacza on m.in. niedopuszczalność wprowadzania regulacji różnicujących sytuację prawną adresatów norm, wyłącznie oraz ze względu na indywidualne (osobowe) cechy adresata normy prawnej, takie jak płeć, wiek bądź pochodzenie społeczne. Dyskryminacja stanowi zatem kwalifikowany przejaw nierównego traktowania. Jest ona bezwzględnie niedopuszczalna, nawet w reżimie stanów nadzwyczajnych (vide: art. 233 ust. 2 Konstytucji).
Zakaz dyskryminacji ma charakter uniwersalny. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym oraz gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Naruszenie zakazu dyskryminacji przejawia się zarówno przez pogorszenie sytuacji prawnej określonej grupy podmiotów (dyskryminacja sensu stricto), jak również polepszenie sytuacji danej klasy podmiotów, czyli uprzywilejowanie ich w stosunku do podmiotów podobnych (por. L. Garlicki, uwaga 17 do art. 32, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 1999-2007, s. 17). Powszechnie rozróżnia się przy tym dyskryminację bezpośrednią, opartą na niedozwolonych i oczywistych kryteriach różnicujących oraz dyskryminację pośrednią, w sytuacji gdy pozornie neutralne kryterium różnicujące prowadzi do niedopuszczalnego zróżnicowania podmiotów podobnych.
Wyrok TK z dnia 5 lipca 2011 r., P 14/10, OTK-A 2011/6/49, Dz.U.2011/144/866
Standard: 1100 (pełna treść orzeczenia)
Zakaz dyskryminacji wynikający z art. 32 ust. 2 Konstytucji nie jest tożsamy z zakazem różnicowania sytuacji podmiotów prawa. Jest to natomiast zakaz nieuzasadnionego, różnego kształtowania sytuacji podobnych podmiotów prawa, w procesie stanowienia oraz stosowania prawa. Dyskryminacja oznacza zatem nienadające się do zaakceptowania tworzenie różnych norm prawnych dla podmiotów prawa, które powinny być zaliczone do tej samej klasy (kategorii), albo nierówne traktowanie podobnych podmiotów prawa w indywidualnych przypadkach, gdy zróżnicowanie nie znajduje podstaw w normach prawnych. Tak więc dla oceny danej sytuacji jako dyskryminacji, albo jej braku, istotne jest określenie kryterium zróżnicowania, a także ocena zasadności jego wprowadzenia. W przypadku podmiotów podobnych, należących do tej samej klasy (kategorii) istotnej, domniemanie przemawia za brakiem zróżnicowania.
Wyrok TK z dnia 15 lipca 2010 r., K 63/07, OTK-A 2010/6/60, Dz.U.2010/137/925
Standard: 1101 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 7096
Standard: 80202 (pełna treść orzeczenia)