Charakterystyka przestępstwa prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości

Przepis art. 178a § 1 k.k. penalizuje czyn należący do grupy przestępstw abstrakcyjnego narażenia dobra prawnego, charakteryzujących się tym, że do ich ustawowych znamion nie należy wystąpienie uszczerbku dla tego dobra, ani konkretnego niebezpieczeństwa. Karalne jest bowiem już samo zachowanie się sprawcy, polegające na kierowaniu pojazdem mechanicznym po drodze publicznej w stanie nietrzeźwości, które z założenia stanowi zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego. W efekcie, kwestia powstania takiego zagrożenia nie podlega dowodzeniu w procesie karnym. Z drugiej strony, sprawca przestępstwa nie może się skutecznie powołać na brak jakichkolwiek negatywnych konsekwencji swojego czynu (np. w postaci wystąpienia niebezpieczeństwa), gdyż okoliczność taka nie zwalnia go od odpowiedzialności.

Dla zaistnienia tej odpowiedzialności istotne znaczenie ma natomiast kwestia ustalenia, czy prowadzący pojazd mechaniczny znajdował się w stanie nietrzeźwości. Art. 115 § 16 k.k. oraz art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 ze zm.) stanowią, iż stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

1.  stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu

albo:

2.  obecności w wydychanym powietrzu 0,25 mg alkoholu na 1 dm 3.

W przedmiotowej sprawie, ponad wszelką wątpliwość ustalono, iż bezpośrednio po zatrzymaniu oskarżonego miał on 0,73 mg/l i 0,81 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Badania przeprowadzono urządzeniem Alkometr posiadającym świadectwo wzorcowania. Wyniki pomiaru poświadczają, iż oskarżony kierował samochodem będąc w stanie nietrzeźwości. Analizowany czyn zabroniony jest przestępstwem formalnym, dla którego zaistnienia wymagane jest obiektywne ustalenie stanu nietrzeźwości sprawcy. To zostało w niniejszej sprawie potwierdzone wynikami badania oskarżonego.

Czyn oskarżonego jest zawiniony, albowiem oskarżony umyślnie wprawił się w stan nietrzeźwości i kierował samochodem. Świadomie i dobrowolnie naruszył tym samym przepisy ustawy karnej. Jego wina polega na tym, iż w danych warunkach można mu postawić zarzut, iż mógł zachować się zgodnie z wymogami normy prawnej. Jednocześnie brak jest w przedmiotowej sprawie okoliczności wyłączających winę oskarżonego. Osiągnął on wiek pozwalający na pociągnięcie go do odpowiedzialności za przestępstwo, działał w normalnej sytuacji motywacyjnej. Oskarżony nie zdradza objawów choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego. Karygodność czynu, którego dopuścił się oskarżony nie budzi wątpliwości. W toku postępowania nie zostały ujawnione żadne okoliczności, które mogłyby wskazywać na to, że ujemna zawartość kryminalna czynu przypisanego oskarżonemu jest na tyle niska, ze osiąga poziom znikomego stopnia społecznej szkodliwości.

Zdaniem Sądu czyn oskarżonego cechuje się znacznym stopniem społecznej szkodliwości. Oceniając powyższe należy kierować się treścią przepisu art. 115§1 pkt 2 k.k. Czyn oskarżonego skierowany był przeciwko dobru w postaci bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Truizmem jest wykazywanie niebezpieczeństwa, jakie stwarzają nietrzeźwi kierowcy na polskich drogach dla innych uczestników ruchu. Są oni sprawcami znacznej liczby tragicznych zdarzeń drogowych. Powyższe oznacza, iż dobro w jakie godził czyn oskarżonego, miało pierwszorzędne znaczenie dla porządku prawnego. Okoliczności czynu oskarżonego również są dla niego niekorzystne. Oskarżony spożywał alkohol bezpośrednio przed kierowaniem pojazdem. Ponadto oskarżony uciekał przed próbującymi go zatrzymać funkcjonariuszami policji.

Wyrok SR w Sochaczewie z dnia 6 czerwca 2017r., II K 709/16

Standard: 8337 (pełna treść orzeczenia)

Czyn zarzucany oskarżonej został opisany w art. 178a § 1 kk, stanowi on, iż odpowiedzialności karnej podlega ten, kto m.in. znajdując się w stanie nietrzeźwości prowadzi pojazd mechaniczny np. w ruchu lądowym. Przepis ten ma na celu ochronę bezpieczeństwa m.in. w ruchu lądowym, przy czym dla realizacji znamion występku z art. 178a § 1 kk nie jest konieczne ustalenie, iż sprawca faktycznie spowodował, sprowadził konkretne zagrożenie, naruszył przepisy stanowiące o bezpieczeństwie w ruchu drogowym, ma on więc charakter formalny. Stan nietrzeźwości został zaś określony w art. 115 § 16 kk. Zgodnie z tym stan nietrzeźwości zachodzi, jeśli w organizmie badanego stwierdzimy stężenie alkoholu powyżej 0,5‰ alkoholu we krwi lub powyżej 0,25 mg/l alkoholu w 1 dm 3 wydychanego powietrza. Opisane przestępstwo można popełnić umyślnie, a więc z zamiarem bezpośrednim, bądź ewentualnym.

Wyrok SR w Rzeszowie z dnia 20 marca 2017 r., II K 902/15

Standard: 8220 (pełna treść orzeczenia)