Manewr wyprzedzania
Naruszenie zasad - manewry
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Wykonywującemu manewr skrętu w lewo z zawczasu włączonym kierunkowskazem można zarzucić naruszenie zasad bezpieczeństwa ruchu, gdy nie ustąpi pierwszeństwa pojazdowi jadącemu w tym samym kierunku po pasie ruchu, który zamierza przeciąć ale tylko wówczas, gdy widział (lub mógł i powinien był widzieć) pojazd poruszający się po tym pasie, a mimo to kontynuował manewr skrętu. Znajdowanie się na tym pasie ruchu pojazdu stanowi (powinno stanowić) dla niego sygnał, że kierujący nim nie stosuje się do obowiązujących przepisów. Taka zaś sytuacja obliguje - zamierzającego skręcić - do utraty zaufania do tamtego kierującego, a w konsekwencji – do zaprzestania manewru. W takiej sytuacji, w razie gdyby nie zaniechał tego manewru i doszłoby do wypadku, odpowiedzialność za jego zaistnienie ponosiliby obaj kierujący pojazdami: wyprzedzający z powodu naruszenia zasad wyprzedzania, skręcający zaś z tytułu zasady ograniczonego zaufania (op. cit str. 268 – podobnie (w:) glosa do wyroku SN z dnia 8 marca 2006 r., IV KK 416/05 – autor. R.A.Stefański).
Podobny pogląd przyją Sąd Najwyższy w postanowieniu z 8 stycznia 2013r., III KK 109/12, który stwierdził słusznie, że żaden z przepisów ustawy prawo o ruchu drogowym nie zobowiązuje kierującego, który zamierza wykonać skręt w lewo do upewnienia się, czy nie jest wyprzedzany. W dalszych jednakże swoich wywodach Sąd Najwyższy dodał, że nie ulega wątpliwości, że kierujący pojazdem wykonując manewr skrętu w lewo musi dołożyć większej staranności (ustawa określa to mianem szczególnej ostrożności) właśnie w związku z tym, że tor jego jazdy potencjalnie przecina się z zasady z torem jazdy innych pojazdów. Ze wzmożoną zatem uwagą musi prowadzić obserwację styuacji drogowej, aby na czas zareagować i przerwać lub nawet zaprzestać manewru, gdyby pojawiło się zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Wyrok SN z dnia 15 czerwca 2023 r., V KK 325/22
Standard: 83379 (pełna treść orzeczenia)
Zachowanie należytej ostrożności wymaga prowadzenia pojazdu w sposób rozważny i ostrożny. W sytuacjach związanych z większym niż przeciętne niebezpieczeństwem wymaga się jednak zachowania szczególnej ostrożności. Taka szczególna ostrożność to ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestników ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie (wyrok SN z 29 kwietnia 2003 r., III KK 61/03, niepubl.), czy też jak w niniejszym przypadku upewnienie się przed rozpoczęciem wykonywania manewru wyprzedzania i w czasie jego wykonywania, że nie stwarzamy zagrożenia dla innych, że mamy widoczność absolutną i możemy wykonać bezpiecznie (dla innych uczestników ruchu drogowego i dla siebie) niebezpieczny manewr wyprzedzania. W zasadach ruchu drogowego nie ma co prawda zakazu wyprzedzania więcej aniżeli jednego pojazdu. Nie ma także nakazu powracania na swój pas po wyprzedzaniu kolejnego samochodu, ale wyprzedzanie każdego pojazdu to oddzielny manewr wyprzedzania. Wynika to wprost z definicji, zgodnie z którą wyprzedzanie to: przejeżdżanie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20.06.1997 roku prawo o ruchu drogowym – w każdym przypadku kierujący pojazdem jest zobowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności,
czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu,
czy kierujący jadący za nim nie rozpoczął manewru wyprzedzania oraz
czy kierujący jadący przed nim na tym samym pasie ruchu nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu. Zgodnie zaś ust.2 cytowanego przepisu kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.
Ustawodawca wprost w przepisie art. 24 ustawy prawo o ruchu drogowym nałożył na kierującego wykonywującego manewr wyprzedzania zachowanie szczególnej ostrożności. Jest ro zrozumiałe bowiem manewr wyprzedzania jest jednym z najniebezpieczniejszych manewrów na drodze wiąże się ze zmianą pasa ruchu.
Niewątpliwie oskarżony nie zachował szczególnej ostrożności podczas manewru wyprzedzania nie mając odpowiedniej widoczności w zasadzie nie mając w ogóle widoczności (nie widział co się znajduje na wysokości drugiej ciężarówki) kontynuował manewr wyprzedzania. Skoro nie miał widoczności i wykonywał manewr wyprzedzania to naruszył umyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Godził się, że inny pojazd może się poruszać pasem dla niego właściwym z przeciwnego kierunku dla oskarżonego.
Nie usprawiedliwia oskarżonego fakt, iż wypadek miał miejsce gdzie obowiązywała linia przerywana oddzielająca pasy ruchu. W tym momencie oskarżonego tam nie powinno być, bo nie mając widoczności wykonywał ten manewr na „ ślepo”.
Wyrok SR w Lipnie z dnia 09 czerwiec 2017 r., II K 14/17
Standard: 8197 (pełna treść orzeczenia)
W zasadach ruchu drogowego nie ma co prawda zakazu wyprzedzania więcej aniżeli jednego pojazdu. Nie ma także nakazu powracania na swój pas po wyprzedzaniu kolejnego samochodu, ale wyprzedzanie każdego pojazdu to oddzielny manewr wyprzedzania. Wynika to wprost z definicji, zgodnie z którą wyprzedzanie to: przejeżdżanie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20.06.1997 roku prawo o ruchu drogowym – w każdym przypadku kierujący pojazdem jest zobowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu, czy kierujący jadący za nim nie rozpoczął manewru wyprzedzania oraz czy kierujący jadący przed nim na tym samym pasie ruchu nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu. Zgodnie zaś ust.2 cytowanego przepisu kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.
Ustawodawca zatem wprost w przepisie art.24 ustawy prawo o ruchu drogowym nałożył na kierującego wykonywującego manewr wyprzedzania zachowanie szczególnej ostrożności . Jest ro zrozumiałe bowiem manewr wyprzedzania jest jednym z najniebezpieczniejszych manewrów na drodze wiąże się ze zmianą pasa ruchu.
Niewątpliwie oskarżony nie zachował szczególnej ostrożności podczas manewru wyprzedzania nie mając odpowiedniej widoczności w zasadzie nie mając w ogóle widoczności ( nie widział co się znajduje na wysokości drugiej ciężarówki ) kontynuował manewr wyprzedzania. Skoro nie miał widoczności i wykonywał manewr wyprzedzania to naruszył umyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Godził się , że inny pojazd może się poruszać pasem dla niego właściwym z przeciwnego kierunku dla oskarżonego. Przecież to było również zaskoczenie dla kierowcy jadącego prawidłowo z kierunku R. - kierowca ten ( K. F. (2)) nawet na sekundę nie hamował ( zeznania J. S.) - wyrok SN – Izba Karna z dnia 10.07.2008 (...) 38/08 . Nie usprawiedliwia oskarżonego fakt , iż wypadek miał miejsce gdzie obowiązywała linia przerywana oddzielająca pasy ruchu. ( okoliczność tą podnosił w mowie końcowej obrońca oskarżonego). W tym momencie oskarżonego tam nie powinno być bo nie miał widoczności wykonywał ten manewr na „ ślepo”.
Dokonując powyższych ustaleń Sąd miał na uwadze postanowienie SN z dnia 05. listopada 2014r VKK 162/15 zgodnie z którym określone w art. 177 § 1 i 2 k.k. oba typy przestępstw są przestępstwami nieumyślnymi, gdyż z treści art. 177 § 1 k.k. wynika ,że naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu może nastąpić umyślnie lub nieumyślnie , natomiast skutki czynu stanowiące jego ustawowe znamię i decydujące o zaistnieniu przestępstwa są objęte nieumyślnością.
Wyrok SR w Lipnie z dnia 09 czerwiec 2017 r., II K 14/17
Standard: 8336 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 6282 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 12573
Standard: 25670
Standard: 12574
Standard: 41564 (pełna treść orzeczenia)