Pojęcie środka odurzającego w rozumieniu art. 178a k.k.
Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości (art. 178a k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Stosownie do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. (tekst jednolity Dz.U.2016, poz. 224) amfetamina nie jest uznawana za środek odurzający, ponieważ nie jest wymieniona w załączniku nr 1 wydanym na podstawie art. 4 ust. 26. Amfetamina natomiast zaliczona została do substancji psychotropowych i wymieniona w załączniku nr 2 do ustawy. Okoliczność ta jednak w żadnym razie nie przesądza, że tożsamą terminologię w odniesieniu do amfetaminy należy przenosić w sferę prawa karnego, w szczególności w odniesieniu do pojęcia „środka odurzającego”, jako znamienia przestępstw z art. 178a § 1 kk.. i art. 178 § 1 k.k.
Z faktu, że jedna ustawa definiuje jakieś pojęcie wcale nie wynika, że definicja ta ma mieć zastosowanie do wszystkich takich terminów używanych w całym ustawodawstwie. Definicję legalną zawartą w innej ustawie należy uwzględnić tylko wówczas, gdy ma ona podstawowe znaczenie dla danej dziedziny. Takiego znaczenia ochrony bezpieczeństwa ruchu nie ma ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, której głównym celem jest zwalczanie i zapobieganie narkomanii, dlatego definicja środka odurzającego została sformułowana w tej ustawie jedynie na jej użytek. Załącznik nr 1 wylicza bowiem jako środki odurzające te substancje, które są potencjalnie najszybsze do uzależnienia i przydatne do nadużywania. Natomiast bezpieczeństwo ruchu wymaga wyeliminowania z ruchu każdego, którego czynności psychomotoryczne są zakłócone, niezależnie od przyczyny i rodzaju zażytej substancji. Wprawdzie ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii wyłączyła z zakresu pojęcia środka odurzającego substancje psychotropowe, do których zaliczana jest amfetamina, to jednak nie budzi wątpliwości, że ich spożycie (zwłaszcza przy przekroczeniu określonej dawki) wpływa negatywnie na psychomotoryczną sprawność kierowcy.
Jako argument za prezentowanym stanowiskiem można przywołać i tę okoliczność, że w wykazie środków odurzających wymienionych w załączniku do ustawy o zwalczaniu narkomanii pominięte zostały inne – poza psychotropowymi – substancje, które oddziaływają ujemnie na ośrodkowy układ nerwowy powodując zakłócenie czynności psychomotorycznych np. kleje, rozpuszczalniki, acetany, czy też środki farmakologiczne wpływające negatywnie na koncentrację uwagi, czas reakcji, koordynację ruchów.
Akceptacja stanowiska autora apelacji poprzez wyłączenie z zakresu pojęcia środka odurzającego (w rozumieniu art. 178 i 178a kpk) substancji psychotropowych, jak i środków zastępczych i niektórych leków pozostawałoby w sprzeczności z celem wprowadzenia tego pojęcia do ustawodawstwa karnego i nie zapewniałoby realizacji jego funkcji ochronnych zamierzających do eliminacji z ruchu drogowego kierowców pojazdów, którzy ze względu na swój stan psychofizyczny niosą zagrożenie innym uczestnikom tego ruchu.
Przedstawiona wyżej argumentacja legła u podstaw uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 15 lutego 1973 r., VI KZP 78/72, w której stwierdzono, iż środkami odurzającymi są także inne środki, które wywołują stan odurzenia i mogą spowodować ujemne skutki dla fizycznego lub psychicznego zdrowia ludzkiego. Kontynuacją poglądu zaprezentowanego w przywołanej uchwale były judykaty przytoczone w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji, w szczególności w uchwale z 27 lutego 2007 roku I KZP 36/06, która spotkała się z akceptacją doktryny i zdecydowanej większości komentatorów.
Sąd rozpoznający sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego, a więc także o przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., każdorazowo musi ustalić, czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu (tak SN w wyroku z dnia 3 grudnia 2014r. , II K 219/14 oraz z 4 października 2013 r. IV KK 136/17).
Wyrok SO w Siedlcach z dnia 27 kwietnia 2017 r., II Ka 140/17
Standard: 8737 (pełna treść orzeczenia)
Między wypadkiem a faktem pozostawania oskarżonego pod wpływem środków odurzających zachodzi bezpośredni związek przyczynowy. Zażyte przez oskarżonego substancje zaburzyły jego funkcje psychomotoryczne w ten sposób, że stracił on kontrolę nad pojazdem, zjechał z drogi i uderzył w drzewo. W oparciu o całokształt ujawnionych w postępowaniu okoliczności, szczególnie tych, które dotyczą stężenia środków odurzających we krwi oskarżonego, jak i też czasu ich zażycia, Sąd uznał, że nawet w przypadku, gdyby wypadek poprzedziło zaśnięcie oskarżonego, to było ono również efektem działania narkotyków w jego organizmie. Narkotyki zostały przyjęte w czasie zabawy, kiedy ich efekty w postaci pobudzenia organizmu, wzmacniały bodźce zewnętrzne, po upływie jednak kilku godzin w fazie eliminacji działanie tych samych środków odurzających, w oczywisty sposób mogło mieć już inny, z pewnością mniej pobudzający charakter. Przykładem jest M. B. (2), która mimo, że miała we krwi znacznie wyższe niż oskarżony stężenie amfetaminy, tak jak pozostali pasażerowie zasnęła jakiś czas po tym, jak wsiadła do samochodu. Podkreślić również należy, iż nie miały miejsca żadne okoliczności zewnętrzne, które wpłynęłyby na zmianę toru jazdy samochodu przez oskarżonego. Na jezdni nie ujawniono śladów hamowania czy zarzucania, jak również obecności ciała obcego, które wywołałoby taką właśnie reakcję kierującego. Sama mokra nawierzchnia drogi, przy niewielkiej prędkości samochodu oskarżonego, nie mogła spowodować poślizgu. Zresztą sama prędkość pojazdu (zdecydowanie mniejsza od dozwolonej), potwierdza wyprowadzony wyżej wniosek. Działanie środków odurzających na organizm człowieka jest powszechnie przy tym znane i nie wymaga głębszego omówienia.
W świetle powyższego jednoznacznie można stwierdzić, że oskarżony P. K. (1) swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k., ponieważ umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że znajdując się w pod wpływem środka odurzającego w rozumieniu art. 178a § 1 k.k. i na prostym odcinku drogi nie zachował wymaganej ostrożności i nienależycie obserwował przedpole jazdy w wyniku czego kierowany przez niego pojazd zjechał z pasa ruchu, po którym się poruszał do rowu biegnącego wzdłuż przeciwległego pasa ruchu i uderzył w przydrożne drzewo, w wyniku czego pasażer tego pojazdu poniósł śmierć na miejscu, zaś pozostali pasażerowie doznali obrażeń ciała, które to obrażenia stanowiły skutek, o jakim mowa w art. 156 § 1 pkt 2 k.k.
Wyrok SR w Brzegu z dnia 14 kwietnia 2015 r., II K 468/14
Standard: 8177 (pełna treść orzeczenia)