Restrukturyzacyjne - umorzenie postępowania

Na podstawie art. 325 ust. 1 pkt 1 pr.rest. postępowanie restrukturyzacyjne podlega umorzeniu jeśli jego prowadzenie zmierzałoby do pokrzywdzenia wierzycieli. Pokrzywdzenie wierzycieli może mieć miejsce, gdy wyrażona w art. 3 ust. 1 pr.rest. idea postępowania restrukturyzacyjnego jako postępowania sądowego mającego na celu uniknięcie upadłości dłużnika i restrukturyzację jego zobowiązań, będzie nie do pogodzenia z interesami wierzycieli, których wierzytelności objęte są układem. Chodziłoby zatem o taki przypadek, gdy zawarcie układu i jego realizacja może prowadzić do zakłócenia równowagi pomiędzy interesem dłużnika, ukierunkowanym na zawarcie układu i restrukturyzację długów, a prawami podmiotowymi wierzycieli, które mogą zostać nadmiernie uszczuplone w postępowaniu restrukturyzacyjnym w stosunku do realizacji tych praw poza postępowaniem restrukturyzacyjnym. Ustalenie tej przesłanki będzie zależało od kontekstu okoliczności, w jakich został złożony wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Jeśli wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego składa dłużnik zagrożony niewypłacalnością, to pokrzywdzenie wierzycieli nastąpi, gdy poza tym postępowaniem wierzyciele na zasadach ogólnych (np. w postępowaniu egzekucyjnym) zostaliby zaspokojeni w rażąco wyższym stopniu niż w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Innymi słowy, taki przypadek miałby miejsce, gdyby postępowanie restrukturyzacyjne prowadziło de facto do nieznajdującego uzasadnienia w okolicznościach faktycznych sprawy oddłużenia dłużnika wyłącznie kosztem wierzycieli. Jeśli natomiast podstawą złożenia wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego była niewypłacalność dłużnika, to pokrzywdzenie będzie miało miejsce wtedy, gdy w postępowaniu upadłościowym wierzyciele układowi zostaną zaspokojeni w rażąco wyższym stopniu, biorąc pod uwagę propozycje układowe oraz hierarchię zaspokajania wierzycieli na podstawie art. 342 p.u.

Zgodnie z art. 325 ust. 2 pr.rest. sąd może umorzyć postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli z okoliczności sprawy, w szczególności z zachowania dłużnika, wynika, że układ nie zostanie wykonany. Na wstępie wymaga zaznaczenia, że fakultatywność umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego na tej podstawie prawnej nie może oznaczać dowolności lub obligatoryjności w jego stosowaniu. W razie wystąpienia tej podstawy umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego, sąd jest zobowiązany do rozważenia jego zastosowania. Ze względu na nieokreślenie kryteriów wartościujących zastosowanie sankcji umorzenia postępowania, należy brać pod uwagę wpływ zdarzeń opisanych w tym przepisie na bieg postępowania restrukturyzacyjnego. Należy więc ocenić, czy kontynuowanie postępowania zmierza do osiągnięcia celu określonego w art. 3 ust. 1 pr. rest. Jeśli wystąpią okoliczności, z których wynika, że postępowanie restrukturyzacyjne nie osiągnie celu, w którym zostało wdrożone, winno zostać umorzone.

Oceniając zdolność dłużnika do wykonania układu wziąć trzeba pod uwagę stan ekonomiczny jego przedsiębiorstwa – możliwość prowadzenia działalności gospodarczej, przychody oraz zyski, a także perspektywy tej działalności w przyszłości. Pamiętać bowiem trzeba, że poza przypadkami układu przewidującego przejęcie majątku dłużnika, konwersję wierzytelności na akcje (udziały) układ jest finansowany z bieżącej działalności gospodarczej dłużnika. Jeśli zatem dłużnik nie prowadzi działalności bieżącej i nie ma perspektyw na jej prowadzenie w przyszłości, zasadnym staje się wniosek, że układ nie zostanie wykonany. Oceniając zdolność dłużnika do wykonania układu wziąć winno się pod uwagę okoliczności zarówno obiektywne, niezależne od dłużnika, w postaci koniunktury ekonomicznej, jak i okoliczności subiektywne – odnoszące się do samego zachowania dłużnika, w szczególności sposobu prowadzenia przez niego działalności gospodarczej. Punktem odniesienia są propozycje układowe.

Postanowienie SO w Katowicach z dnia 18.07.2017 r., XIX Gz 463/17

Standard: 8152 (pełna treść orzeczenia)