Ograniczenie ze względu na ochronę interesów osoby, do której są skierowane

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że nie jest trafny pogląd zawarty w skardze konstytucyjnej, jakoby niedopuszczalne było wprowadzenia do porządku prawnego zakazów i nakazów, które są motywowane wyłącznie (lub przede wszystkim) ochroną interesów osoby, do której są skierowane. Stanowiska reprezentowanego przez skarżącego nie dałoby się obronić w świetle wartości konstytucyjnych wyrażonych w art. 2 oraz przepisach rozdziału II Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny wskazuje, że tego rodzaju ograniczenia są dopuszczalne pod pewnymi warunkami nawet w filozofii liberalnej, która zakłada, że jednostki muszą mieć prawo postępowania zgodnie z własnymi, dobrowolnymi i świadomie przyjętymi decyzjami. Na uwagę zasługują poglądy przedstawicieli nurtu liberalnego, wyrażone właśnie w kontekście dyskusji o obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa i podobnych ograniczeń. Według nich, swobodne działanie jednostki nie zasługuje na ochronę ze strony prawa liberalnego, jeśli naraża na szwank interesy innych osób, albo jeśli wynika z decyzji nieprzemyślanych lub podjętych pod przymusem (por. W. Sadurski, Racje Liberała. Eseje o państwie liberalno-demokratycznym, Warszawa 1992 r., s. 64; G. Dworkin, Paternalism, [w:] Paternalism, red. R. Sartorius, Minneapolis 1983, s. 20). W takich przypadkach ograniczenie wolności jednostki jest przez państwo dopuszczalne.

Trybunał Konstytucyjny zauważa, że normy ustawowe mają charakter abstrakcyjny i generalny, natomiast nakazy i zakazy z nich wynikające odnoszą się do kategorii adresatów określonych za pomocą obiektywnych cech rodzajowych. Nie byłoby zatem realne uzależnianie przez ustawodawcę obowiązku stosowania pasów bezpieczeństwa od takich czynników jak: posiadanie rodziny, stopień świadomości ryzyka skutków wypadków drogowych albo subiektywne odczuwanie godności ludzkiej i jej naruszenia.

Wyrok z dnia 9 lipca 2009 r., SK 48/05, OTK-A 2009/7/108, Dz.U.2009/114/956

Standard: 1008 (pełna treść orzeczenia)