Kognicja sądu wieczystoksięgowego (art. 626[8] § 2 k.p.c.)

W postępowaniu o wpis w księdze wieczystej sąd ocenia jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 626[8] § 2 k.p.c.). Badanie to obejmuje ograniczone zakresem kognicji sądu wieczystoksięgowego okoliczności materialnoprawne, nie przesądzając z konsekwencjami określonymi w art. 365 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. o stanie prawnym nieruchomości objętej księgą wieczystą, której dotyczy wniosek o wpis, w kontekście materialnej podstawy nabycia, zmiany lub wygaśnięcia prawa podmiotowego dotyczącego nieruchomości. Ujawnienie prawa rzeczowego w księdze wieczystej nie przesądza zatem w świetle art. 365 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., że prawo to istnieje, a jego wykreślenie nie przesądza o jego nieistnieniu (por. art. 95 u.k.w.h.).

 Wyrok SN z dnia 26 czerwca 2020 r., I CSK 429/18

Standard: 63799 (pełna treść orzeczenia)

Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił w wyroku TK z dnia 3 lipca 2007 r., SK 1/06, że art. 626[8] § 2 k.p.c. jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji. W uzasadnieniu tego wyroku podkreślił, że w kompetencji sądu prowadzącego księgi wieczyste nie leży wszechstronne badanie stanu prawnego nieruchomości.

Według postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2011 r., III CSK 84/10, zamieszczone w art. 626[8] § 2 k.p.c. sformułowanie „bada jedynie” jest podkreśleniem ograniczonego charakteru kognicji sądu w tym postępowaniu, w którym sąd nie ma uprawnień ani możliwości prowadzenia postępowania dowodowego wykraczającego poza badanie dokumentów, nie może więc weryfikować danych podawanych przez strony (zob. też postanowienia SN z dnia 8 października 2009 r., II CSK 209/09 i z dnia 5 grudnia 2014 r., III CSK 45/14).

Postanowienie SN z dnia 28 czerwca 2019 r., IV CSK 231/18

Standard: 56382 (pełna treść orzeczenia)