Odwołanie

Pojęcie "odwołanie" jest stosowane w k.p.a., w którym odwołanie od decyzji administracyjnej jest rozpoznawane przez właściwy organ administracji publicznej. Odwołanie w toku procedury administracyjnej jest środkiem zaskarżenia o charakterze dewolutywnym. Do konstytutywnych cech odwołania należy obowiązek wszechstronnego zbadania sprawy przez organ drugiej instancji i wydania stosownego rozstrzygnięcia merytorycznego. Organ odwoławczy może prowadzić postępowanie dowodowe i samodzielnie dokonywać na tej podstawie nowych ustaleń faktycznych. W takim znaczeniu termin "odwołanie" funkcjonuje w szczególności w k.p.a. Należy dodać, że warunkiem koniecznym zaskarżania rozstrzygnięć w drodze odwołania jest nie tylko przyznanie odpowiedniej kompetencji stronie lub uczestnikowi postępowania w zakresie wnoszenia odwołań, ale również utworzenie organu kompetentnego w zakresie rozpoznawania odwołań, przyznanie temu organowi stosownej kompetencji w zakresie orzekania w drugiej instancji i unormowanie procedury odwoławczej.

Oprócz odwołania do organu administracji publicznej (w znaczeniu określonym wyżej), termin "odwołanie" występuje również w szeregu innych ustaw i oznacza w tym przypadku środek prawny rozpoznany przez sąd. Odwołanie do sądu przysługuje m.in.:

1) od decyzji organu rentowego dotyczącej ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia rodzinnego, emerytur i rent, innych świadczeń w sprawach należących do właściwości ZUS, a także odszkodowań przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową albo służbą w Policji lub Służbie Więziennej (art. 476 § 2 k.p.c.);

2) od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 47928 § 1 pkt 1 k.p.c.);

3) od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, Dz. U. z 2012 r. poz. 1059);

4) od decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (art. 206 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne, Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.);

5) od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (art. 56 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226, z późn. zm.).

Analiza wymienionych przepisów ustaw prowadzi do wniosku, że termin "odwołanie" jest używany w aktach normatywnych również na określenie środka zaskarżania do sądu powszechnego rozstrzygnięć wydawanych w postępowaniu prowadzonym przez pozasądowy organ władzy publicznej w pierwszej instancji. We wspomnianych wypadkach odwołanie jest rozpoznawane przez sąd powszechny o ściśle określonej kognicji i przede wszystkim wówczas, gdy ustawa procesowa tak stanowi. Wynika stąd wniosek, że użycie przez ustawodawcę pojęcia "odwołanie" odnosi się co do zasady do instytucji mającej charakter zwykłego środka odwoławczego w toku procedury administracyjnej, chyba że ustawodawca wskaże wyraźnie w ustawie procesowej na sąd powszechny jako organ właściwy do rozpoznania odwołania od decyzji organu niesądowego i określi zakres kognicji sądu w sprawie.

Wyrok TK z dnia 13 marca 2013 r., K 25/10, OTK-A 2013/3/27, Dz.U.2013/432

Standard: 7497 (pełna treść orzeczenia)