Stan nadzwyczajny a sytuacja kryzysowa

"Sytuacja kryzysowa" jest czymś rodzajowo odmiennym od konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych i powinna zostać zaliczona do normalnego funkcjonowania państwa.

Kwestionowana ustawa tworzy zatem system zarządzania kryzysowego znajdujący zastosowanie w przypadku wystąpienia zagrożeń wymagających podjęcia szczególnych działań, które nie spełniają jednak przesłanek wprowadzenia jednego ze stanów nadzwyczajnych (zob. wyrok z 21 kwietnia 2009 r., K 50/07).

Wyrok TK z dnia 3 lipca 2012 r., K 22/09

Standard: 7394 (pełna treść orzeczenia)

Konstytucja wyznacza granice pomiędzy stanami nadzwyczajnymi (art. 228 Konstytucji) a "normalnym" funkcjonowaniem państwa.

"Sytuacja kryzysowa" jest czymś rodzajowo odmiennym od konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych. W związku z tym powinna zostać zaliczona do "normalnego" funkcjonowania państwa.

Najogólniej rzecz ujmując, "zarządzanie kryzysowe", będące elementem zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, polega na opracowywaniu planów i programów opisujących metody działań w zakresie zapobiegania sytuacjom kryzysowym, a w ich trakcie na przygotowaniu do "przejmowania kontroli" nad sytuacjami kryzysowymi.

Zarządzanie kryzysowe polega także na odpowiednim reagowaniu na sytuacje kryzysowe oraz na "odtwarzaniu infrastruktury" i zapewnieniu jej prawidłowego funkcjonowania. Zarządzanie kryzysowe obejmuje działania odpowiednie do rozwoju sytuacji, będącej następstwem zagrożenia, mające zarówno charakter prewencyjny, jak i organizatorski czy porządkowy.

W literaturze wskazuje się, że ustawa o zarządzaniu kryzysowym to "recepta na obejście rozmaitych warunków ustanowionych przez Konstytucję dla stanów nadzwyczajnych, pozwalająca władzy publicznej na postępowanie analogiczne do działań dopuszczalnych w takich stanach - ale bez spełnienia konstytucyjnych wymogów przewidzianych dla stanów nadzwyczajnych".

Konstytucja rozróżnia wyłącznie zagrożenie zwykłe i zagrożenie szczególne dla państwa i jego obywateli. Nie zawiera natomiast przepisów zezwalających na wyróżnienie specyficznego stanu narastania zagrożeń ("sytuacji kryzysowej"), usytuowanego pomiędzy zwykłymi zagrożeniami bezpieczeństwa państwa i obywateli (dla likwidacji bądź ograniczenia których wystarczają zwykłe środki konstytucyjne) a zagrożeniami szczególnymi, uzasadniającymi wprowadzenie jednego ze stanów nadzwyczajnych.

Wyrok TK z dnia 21 kwietnia 2009 r., K 50/07

Standard: 7395 (pełna treść orzeczenia)