Świadectwo wykonywania pracy w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach

Świadectwo wykonywania pracy w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., a jedynie dokumentem prywatnym w świetle art. 245 k.p.c. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury, świadectwo pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, wydane pracownikowi przez pracodawcę stanowi jedynie domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. W postępowaniu sądowym świadectwo pracy traktuje się bowiem jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Jak każdy dokument nieurzędowy (zob. art. 244 § 1 i 2 k.p.c. a contrario) podlega zatem kontroli, zarówno co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej.

Wydanie przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie rodzi żadnych skutków materialnoprawnych (vide: wyrok SN z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152), a określanie dla celów emerytalnych stanowisk pracy jako "pracy wykonywanej w szczególnych warunkach", w rozumieniu wykazów stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie należy do kompetencji pracodawcy (tak np. w wyroku SN z dnia 22 czerwca 2005 r., I UK 351/04, OSNP 2006/5-6/90). Sąd, pomimo przedłożenia wystawionego przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, może zatem prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy praca wykonywana przez stronę była faktycznie wykonywana w warunkach wymaganych we właściwych przepisach.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 8 października 2013 r., III APa 4/13

Standard: 6926