Renta kombatancka
Świadczenia i zasiłki w systemie zabezpieczenia społecznego na podstawie przepisów szczególnych
Stosownie do art. 12 ustawy o kombatantach, świadczenia pieniężne i inne uprawienia przewidziane w przepisach ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych przysługują kombatantom będącym inwalidami wojennymi (ust. 1) oraz członkom rodzin pozostałym po kombatantach będących inwalidami wojennymi (ust. 1a). Przepis ten jest powtórzeniem przepisów art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 października 1975 r. o dalszym zwiększeniu świadczeń dla kombatantów i więźniów obozów koncentracyjnych (Dz.U. Nr 34, poz. 186; dalej „ustawa ustawy o dalszym zwiększeniu świadczeń”) oraz art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów. Używane w nich konsekwentnie określenie osób uprawnionych jako „kombatantów będących inwalidami wojennymi” było przedmiotem wątpliwości co do prawnego źródła praw podmiotowych do renty inwalidy wojennego, a w szczególności, czy jest to prawo samoistne, niezależne od uprawnień kombatanckich, czy też przysługuje wyłącznie tym osobom, które uzyskały formalny status kombatanta. Sąd Najwyższy wyjaśnił tę wątpliwość przez wskazanie na deklaratywny charakter przytoczonego sformułowania odnośnie do inwalidów wojennych, o których mowa w art. 6 i 7 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych. Wywiódł, że ustawodawca nie skonstruował dodatkowego uprawnienia kombatanckiego, lecz - ze względu na czasowy zbieg równorzędnych norm prawnych - potwierdził tylko stan prawny istniejący w chwili wprowadzenia pierwszych regulacji praw kombatantów (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1978 r., V UZP 1/78, OSNCP 1978 nr 7, poz. 105). Oznacza to, że prawo do renty inwalidy wojennego oraz do rent rodzinnych po zmarłych inwalidach wojennych, o których mowa w art. 6 i 7 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych, wywodzone jest wprost z ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych, w związku z czym powstaje i trwa bez względu na status kombatancki jako uprawnienie osobne i niezależne od tych, które ustawodawca nadał kombatantom.
Wyrok SN z dnia 27 lipca 2017 r., II UK 311/16
Standard: 10947 (pełna treść orzeczenia)
Nabycie prawa do renty kombatanckiej przez osobę represjonowaną nie wynika z samego faktu podlegania represjom, ale wymaga wykazania, że stwierdzona niezdolność do pracy pozostaje w związku z pobytem w miejscach represjonowania i jest następstwem zranień, kontuzji bądź innych obrażeń lub chorób pozostających w związku z takim pobytem.
W trakcie postępowania sądowego w sprawie o rentę kombatancką nie jest dopuszczalne ustalanie przez sąd jakie inne okresy powinny zostać zaliczone do okresów działalności kombatanckiej ponad to, co zostało stwierdzone w decyzji Kierownika Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Stanowisko powyższe jest ugruntowane w judykaturze, bowiem wielokrotnie Sąd Najwyższy wyjaśniał już w swym orzecznictwie, że zarówno w postępowaniu przed organem rentowym, jak również przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych, okresy działalności kombatanckiej lub równorzędnej z kombatancką mogą być udowadniane tylko zaświadczeniami, o których stanowi art. 22 ust. 1 ustawy o kombatantach (wyrok z dnia 12 października 1993 r., sygn. II UR 5/93, niepublikowany). Skoro zatem ustawa o kombatantach wskazuje dla potwierdzenia faktów przebywania w obozach odosobnienia jednoznacznie drogę postępowania administracyjnego, upoważniając do wydania decyzji w tym przedmiocie centralny organ administracji państwowej, jakim jest Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, to stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest zgodne z omówionymi wyżej przepisami (porównaj też wyrok z dnia 27 czerwca 2000 r., sygn. II UKN 604/99, PPiPS z 2002 r. Nr 1, poz. 63). Natomiast w wyroku z dnia 18 lipca 2007 r. (sygn. I UK 21/07, M.P.Pr. z 2007 r. Nr 11, poz. 603) Sąd Najwyższy stwierdził, że brak zaświadczenia Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych uniemożliwia zainteresowanemu uzyskanie prawa do renty kombatanckiej, niezależnie od tego, czy fakty te miały miejsce i czy osoba zainteresowana może wykazać związek pomiędzy tymi faktami a niezdolnością do pracy.
Wyrok SA w Szczecinie, z dnia 5 sierpnia 2013 r., III AUa 180/13
Standard: 6942