Wypowiedzenie umowy o pracę ze względu na wiek emerytalny

Zastosowanie wobec pracownicy kryterium osiągnięcia wieku emerytalnego jako jedynej przesłanki niezaoferowania dalszego zatrudnienia w zreformowanej administracji skarbowej stanowiło dyskryminację ze względu na wiek, a także ze względu na płeć, jeśli zważyć na zróżnicowany wiek emerytalny kobiet i mężczyzn (art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm. w związku z art. 113, art. 183a § 1, 2 i 3, art. 183b § 1 pkt 1 i art. 183d k.p. oraz art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 1251 z późn. zm.).

Wiek i uzyskanie uprawnień emerytalnych nie jest samodzielną przesłanką wypowiedzenia umowy o pracę, a jedynie może być kryterium selekcyjnym pracowników przy dokonywaniu redukcji etatów.

Wyrok SN z dnia 26 października 2022 r., II PSKP 120/21

Standard: 82640 (pełna treść orzeczenia)

Powszechna, jednolita i utrwalona wykładnia oraz praktyka jurysdykcyjna wyklucza wypowiadanie umownych stosunków pracy wyłącznie z powodu nabycia uprawnień emerytalnych (por. uchwałę składu SN z dnia 21 stycznia 2009r., II PZP 13/08).

Wprawdzie dopuszczalność rozwiązania stosunku pracy w związku z osiągnięciem z reguły wyższego od powszechnego wieku emerytalnego i nabycia emerytury z niektórymi pracownikami publicznej sfery zatrudnienia może wywoływać wątpliwości, czy także niektóre regulacje pragmatyczne nie dyskryminują w tym względzie pracowników sektora publicznego z powodu nabycia uprawnień emerytalnych, ale tego typu kontrowersje nie stanowią argumentu, który przemawiałby za legalnością rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę wyłącznie z powodu przyznania członkowi prawa do emerytury, jeżeli spółdzielczy pracodawca nie wskazał innej przyczyny wypowiedzenia spółdzielczego stosunku pracy, o której mowa w art. 187 pkt 1 Prawa spółdzielczego.

Wyrok SN z dnia 7 czerwca 2016 r., II PK 139/15

Standard: 64405 (pełna treść orzeczenia)

Rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy na podstawie przepisu prawa krajowego uprawniającego pracodawcę do takiej czynności w przypadku nabycia przez pracownika prawa do emerytury nie narusza zakazu dyskryminacji ze względu na wiek, jeżeli regulacja przewidziana w tym przepisie jest obiektywnie i racjonalnie uzasadniona słusznym celem związanym z polityką zatrudnienia i rynkiem pracy oraz jest właściwa i konieczna do jego osiągnięcia (art. 93 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 1096 ze zm. w związku z art. 183a § 1 i art. 183b § 1 oraz art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, Dz.U. UE. Polskie wydanie specjalne Rozdział 05, Tom 04, s. 79).

Polski ustawodawca, wdrażając postanowienia dyrektywy 2000/78, nie ustanowił ogólnego przepisu, w którym uznałby, że zwolnienie pracownika ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego nie stanowi dyskryminacji, gdyż rozwiązanie stosunku pracy z powodu nabycia uprawnień emerytalnych jest uzasadnione celami polityki zatrudnienia popieranej przez państwo, bowiem powszechne prawo pracy (Kodeks pracy) nie przewiduje wyraźnie, że osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury stanowi uzasadnioną przyczynę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem. Można z tego wyprowadzać - jako zasadę - zachowanie przez pracownika, spełniającego warunki do nabycia emerytury, prawa do pracy, które nie powinno być ograniczane przez dopuszczalność wypowiadania stosunku pracy tylko z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego lub nabycia prawa do świadczeń emerytalnych.

Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2015 r., II PK 197/14

Standard: 64935 (pełna treść orzeczenia)