Zmiana stosunków w rozumieniu (art. 138 k.r.o.)

Zmiana stosunków może także prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego, który wygasa m.in. wówczas, gdy odpadnie jedna z przesłanek uzasadniających ten obowiązek, czy po stronie uprawnionego, czy to po stronie zobowiązanego. W przypadku osoby zobowiązanej do alimentacji wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego może uzasadniać utrata przez taką osobę możliwości zarobkowania lub uzyskanie przez uprawnionego zdolności samodzielnego utrzymania się.

Wyrok SR w Pruszkowie z dnia 13 września 2018 r., III RC 56/18

Standard: 49224 (pełna treść orzeczenia)

Prawomocność jest sama w sobie wartością konstytucyjną. Przywracanie stanu stałości, pewności i bezpieczeństwa prawnego (M. Król, Teoretycznoprawna koncepcja praworządności, "Acta Universitatis Lodziensis" 1992, s. 125) zasługuje na ochronę w ramach zjawisk właściwych dla państwa prawa (w płaszczyźnie generalnej) i jako finalny cel, któremu służy konstytucyjne prawo do sądu - w płaszczyźnie indywidualnej i konkretnej. Dlatego podważenie prawomocności musi każdorazowo być przedmiotem skrupulatnego ważenia wartości. (...) Ochrona prawomocności ma konstytucyjne zakotwiczenie w art. 7 Konstytucji, mówiącym o działaniu organów władzy publicznej (w tym wypadku sądów) na podstawie i w granicach prawa. Zasada stabilności prawomocnych orzeczeń sądowych jest ważnym elementem prawa do sądu i ma istotne znaczenie z punktu widzenia realizacji konstytucyjnych zasad bezpieczeństwa prawnego i pewności prawa. (Standard: 3777 z wyroku TK z 1 kwietnia 2008 r., sygn. SK 77/06, z wyroku z 24 października 2007 r., sygn. SK 7/06, z postanowienia TK z dnia 5 marca 2014 r., SK 5/13, z wyroku TK z 21 lipca 2009 r., sygn. K 7/09).

Powyższe znajduje wprost zastosowanie w zakresie wykładni przepisu art. 138 k.r.o. Na tej podstawie można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego w razie zmiany stosunków. Konstytucyjny wymiar stabilności prawomocnych orzeczeń nakazuje ścisłą interpretację pojęcia „zmiana stosunków”. Tak też jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie sądów powszechnych, ukształtowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego. Przyjmuje się mianowicie, że przez pojęcie „stosunków” należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu, np. art. 133 i 135 k.r.o.

Wyrok SR w Olsztynie z dnia 19 września 2017 r., III RC 343/17

Standard: 9169